Мэлс Акынбековдун чыгармачылыгы
Б. Жумабаевдин чыгармачылык программасына эң жакын адам Мэлс Акынбеков. Ал тоолордо өткөн балалык эскерүүлөрүнө кайрылып, композициянын, түстүн декорациясынын жана кыргыз орнаментинин мыйзамдарын терең түшүнүүсүн көрсөтүп, бир нече таланттуу чыгармаларды жараткан. Анын эң мыкты эмгеги «Алай-Ку өрөөнүндө» (1969) бийик тоолуу Кыргызстанды, пастбище, баркыттай жука чөп менен жабылган, түтүн чыгып турган үй, койлордун отары, булуттарга чалынган бийик чокулары менен бирге жалпы образын берет. Алдыңкы планда статикалык топ сүрөттөлгөн, орнаментке окшош, тыгыз узорго композитордук ыкмада жайгаштырылган, анда эч кандай элементти алып салууга же жылдырууга мүмкүн эмес. Аксакалдарды кымыз менен сыйлаган аялдын сүрөтү, ландшафт менен бирге, жүздөгөн, балким миңдеген жылдар бою кыргыз улуттук турмушунун өзгөрбөс символу катары ритуалдуу көрүнөт. Белгилүү бир планда бул сүрөттү тарыхый кенеп катары караса болот, ал элдин күнүмдүк жашоосунда азыркыга чейин бар болгон маанилүү нерсени тастыктап турат. Бул сүрөт үчүн художник натуралык материалды топтобогонуна өз логикасы бар, анткени этюддардан баш тартуу көркөм тилдин шарттуулугун жана сүрөт образын субъективдүүлүгүн күчөттү, заманбап турмуштун майда-чүйдөсүнөн тазартылган.
Натурадан жазылган образ, сүрөттөлгөн дүйнөнү азыркы учурда көрсөтүү касиетине ээ, бул учурда художникке өткөндү сүрөттөөдө, убакыт аралык сезимин сактоо керек болгон учурда тоскоол болду.
«Менин апам» (1970) картинасында, «Алай-Ку өрөөнүндө» картинасындагы топтоштуруу менен салыштырганда, эки отурган аял, жаш жана кары, буттарында ойноп жаткан бала менен чоң планда дагы статикалык түрдө сүрөттөлгөн. Алардын фону, төбөлөрдүн этегинде жайгашкан айыл. Художник өзүнүн балалыгына, жакын адамдардын кымбат мүнөздөрүнө көз жүгүртүп, кыймылды токтотуп, бизге жана өзүнүн туулуп-өскөн жерлерине жакындаткан. Картина ысык гаммада жазылган, фигуралардын, үйлөрдүн жана дубалдардын пластикасы, алардын контурлары түштүк күндүн жарык жана көлеңкесинин контрастын көрсөтөт, күчтүү сызыктар менен баса белгиленген.
