Киргиз ССРдин 1959-жылдан 1991-жылга чейинки калкы

admin Калк
VK X OK WhatsApp Telegram
Кыргыз ССРдин 1959-жылдан 1991-жылга чейинки калкы

Кыргыз ССРдин 1959 - 1970 - 1979 - 1989-жылдарындагы калкты эсептөө.


1959-жылдагы эсептөөгө ылайык, Кыргыз ССРде 2066 миң адам жашаган, (1939-жылы - 1450 миң адам). Калктын санынын өсүшү башка республикалардан келгендердин көптүгү менен гана эмес, ошондой эле табигый өсүүнүн артуусу менен байланыштуу болду. Кыргыз ССРге калктын көп келиши Улуу Ата Мекендик согуш учурунда борбордук аймактардан өнөр жай ишканаларын бул жакка которуу жана согуштан кийинки мезгилде жаңы өнөр жай курулушунун башталышы менен шартталган. Четтен келген миграциянын натыйжасында кыргыздардын республикадагы үлүшү 1926-жылы 66,8%дан 1939-жылы 52%га жана 1959-жылы 40,5%га чейин төмөндөгөн, алардын абсолюттук саны 11%га өскөн (Орто Азия элдери... 1963. Б. 154; Калк... 2004. Б. 116).

Титулдук калктын урбанизациясы дагы деле аз болгон, 1959-жылы шаарларда кыргыздардын үлүшү 13,2%ды гана түзгөн, ал эми орустар, украиндер жана башка бир нече элдердин өкүлдөрү - жарымынан көбүн түзгөн.

Миграция агымдарынын багытын өзгөртүү боюнча биринчи белгилер 1970-жылдары пайда болду.

Четтен келгендердин агымы токтоп, адамдар СССРдин башка тез өнүгүп жаткан аймактарына, өзгөчө Сибирге жөнөлө башташты. Жаңы ири экономикалык долбоорлордун саны азайып кетти. Башка республикалардан келгендердин агымын азайтууга улуттук кадрларды - адистерди жана квалификациялуу жумушчуларды даярдоо да таасир этти. 1970-жылдан кийин калктын агымы башталды. 1959-жылдан 1970-жылга чейин кыргыздардын республикадагы калктагы үлүшү 40,5%дан 43%га чейин өстү, орустар 30,2%дан 29,2%га, украиндер 6,6%дан 4,1%га чейин кыскарды (Улуттук... 1991. Б. 126). 1989-жылы, эсептөөнүн маалыматы боюнча, орустар 21,5%ды түздү (Космарская, 2006. Б. 58).

1979-жылдан 1989-жылга чейин кыргыздар кайрадан, согуштан кийинки мезгилден бери биринчи жолу, калктын көпчүлүгүн түзүштү, алардын үлүшү 52,4%га жетти (таблица 3). Кыргыз ССРдин 1979-жылдагы эсептөөгө ылайык калкы 3529 миң адамды түздү, анын ичинен кыргыздар - 1687 миң адам, ал эми 1989-жылдагы эсептөөгө ылайык - 4290 миң адам, анын ичинен кыргыздар - 2230 миң адам (Улуттук... 1991. Б. 17; СССР калкы... 1990. Б. 9).

1926 жана 1939-жылдардагы союздук калкты эсептөө Кыргыз АССРинде
VK X OK WhatsApp Telegram

Дагы окуңуз:

Ош. Калкы

Ош. Калкы

Ош шаарындагы жашоочулардын санынын өсүшү «Россияга кошулгандан кийин Орто Азиянын колониялык...

Поэт Сатыбалды Кадыров

Поэт Сатыбалды Кадыров

Поэт С. Кадыров 1942-жылдын 15-мартында Ош облусунун Узген районундагы Ничке айылында колхозчунун...

Мусаев Манасбек

Мусаев Манасбек

Мусаев Манасбек Кинооператор. СССРдин Мамлекеттик сыйлыгынын лауреаты (1977). Кыргыз ССРинин эмгек...

Асанов Сагын Асанович

Асанов Сагын Асанович

Асанов Сагын Асанович Живопист. 1930-жылдын 20-июлунда Чүй облусунун Кегеты айылында төрөлгөн....

Поэт Рамис Рыскулов

Поэт Рамис Рыскулов

Поэт Р. Рыскулов 1934-жылдын 9-сентябрында Кыргыз ССРинин Москва районундагы Кызыл-Тоо айылында...

Садыгалиев Жаныбек

Садыгалиев Жаныбек

Садыгалиев Жаныбек Өнөр таануучу. 1936-жылдын 24-декабрында Нарын облусунун Жумгаль районундагы...

Джигитов Салиджан (1939)

Джигитов Салиджан (1939)

Джигитов Салиджан (1939), филология илимдеринин доктору (1992), профессор (1998), Кыргызстандын...

Шафеев Рауф Сагидович

Шафеев Рауф Сагидович

Шафеев Рауф Сагидович График. 1926-жылдын 15-апрелинде Омск облусунун Ялутровск районундагы Кулик...

Жакиев Бексултан

Жакиев Бексултан

Жакиев Бексултан Кинодраматург. Кыргыз ССРдин эмгек сиңирген искусствосунун ишмери (1974). КПССтин...

Комментарий жазуу: