Ош насос заводы (бүгүн - машина куруу заводи)
Ош шаарынын насос заводу
Металл иштетүү өнөр жайындагы ишканалардын арасында насос заводу башкы орунду ээлейт. Бул ишкана 1939-жылы «Металлист» артели катары уюштурулган. 1946—1947-жылдары артель литейно-механикалык ишканага айландырылган, ал 1959-жылы Кыргыз ССР Министрлер Советинин (26-октябрь 1959-ж.) токтомуна ылайык, моторремонт заводу менен бириктирилип, суу насостарын чыгарган электромеханикалык завод болуп өзгөртүлгөн. Электромеханикалык заводдун биринчи директору Н. Г. Козлов болгон, ал буга чейин ремонт заводуна жетекчилик кылган. Өзгөртүлгөн заводдун жамааты дароо эле жаңы продукция — насосторду өндүрүүгө киришкен. Заводго Кишиневдеги Котовский атындагы насос заводунун кызматкерлери жана Москвадагы илимпоздор чоң практикалык жардам көрсөтүштү: башкы технолог А. Покровский, цех начальниги П. Якушев, усталар П. Косенко, А. Ветренко, алар кадрларды жаңы кесиптерге үйрөтүштү. 1960-жылы 7 насостун жана 56 электродвигателдин биринчи тажрыйбалык партиясы даярдалган, ал эми 1961-жылы 3424 насос чыгарылган. Жаңы продукция сериялык өндүрүшкө өткөн. Кыргызстан түштүгүнүн машина куруу тармагындагы алгачкы өкүл күч ала баштады.
1963-жылдын башында Кыргыз ССР Министрлер Совети электромеханикалык заводду реконструкциялоо чечимин кабыл алды, жана механикалык цехтин корпусун, турмуштук жайларды жана инженердик корпусун куруу башталды, ал эми 1964-жылы жыйноо цехи курула баштады. Бул курулуш 1968-жылы аяктаган. Натыйжада, эмгек өндүрүмдүүлүгү 3,6 эсеге өстү. Реконструкциянын экинчи кезеги 1981-жылы аяктады.
Экинчи механикалык жана пресс-дайындама цехтеринин, 240 орундуу тамактануу жайы бар административдик-тиричилик корпусунун курулушу аяктады. Жылдан-жылга продукциянын саны көбөйүп жатты. Инженерлер Ш. Мамина, З. Курантина, Ю. Машина, О. Туровдун рационализатордук сунуштары өндүрүшкө ийгиликтүү киргизилди. Ошентип, жаңы насостордун катарлары дүйнөдөгү мыкты үлгүлөрдүн деңгээлине жетти, ал эми кээ бир параметрлер боюнча аларды ашып кетти.
1965-жылы 11 миңден ашык насос чыгарылган. 1967-жылы Ош заводунун биринчи насослору Азия, Африка жана Латын Америкасынын 20дан ашык өлкөсүнө жеткен. 1972-жылы заводго Сапат белгиси берилген. Жамаат «сапаттын отличниктери» менен сыймыктанат; токарь В. Полянский, слесарь А. Мельников, литейщик М. Мирзаханов жана башкалар.
Эмгекчилер үчүн маданий эс алуу үчүн керектүү шарттар түзүлгөн. Ак-Буранын жогору жагында эс алуу зонасы, 140 орундуу бала бакча, Арсланбобдогу пионер лагери бар. Заводдо 18 улуттун өкүлдөрү бир үй-бүлөдө иштешет: орустар, өзбектер, кыргыздар, татарлар, украиндер, немистер, корейлер, азербайджанцы, белорустар жана башкалар.
Заводдун алдынкы кызматкерлери өкмөт тарабынан жогорку сыйлыктар менен сыйланган: Октябрь революциясынын ордени менен 1 адам, Эмгектин Кызыл туусу ордени менен 9, Ардак белгиси ордени менен 9, ар кандай медалдар менен 96 адам сыйланган. Кыргызстан өнөр жайынын эмгек сиңирген кызматкери наамы А. Тимощенкога ыйгарылган. Учурда заводдо 720 адам иштейт.
Бул заводдун директорлору: К. Козлов, Н. Бабий, С. Исмаилов, К. Джаныбеков, А. Стариков, А. Жидяевский, К. Нургазиев (1991-жылдан бери). Алар заводду ар жылы жетектеп, заводго коюлган милдеттерди чечип келишкен. Азыр завод рынок шарттарында иштеп жатат.
Ош шёлк комбинаты — Кыргызстандагы жеңил өнөр жайынын эски ишканасы
