Эл аралык күрүч фестивалы бүгүн Узген шаарында өтүүдө. Кыргыз Республикасынын айыл чарба жана мелиорация министри Т. Айдаралиевдин айтымында, бул күрүч фестивалы Борбордук Азияда биринчи жолу уюштурулууда. Эл аралык күрүч фестивалы коомчулуктун күрүч өстүрүү маселелерине, республикадагы күрүч фермерлеринин көйгөйлөрүн чечүүгө көңүл бурууну максат кылат.
Акыркы 3 жылда республикада күрүч эгүү аянттары өсүүдө: 2012-жыл – 7,16 миң га, 2013-жыл – 7,96 миң га, 2014-жыл – 8,1 миң га. Урожайлуулук дагы өсүүдө: 2012-жыл – 31,7 ц/га, 2013-жыл – 33,9 ц/га.
Күрүчкө өзгөчө маанини республикада өстүрүлгөн элдик уникалдуу реликт сорттору, тактап айтканда «узген» күрүчү, «Девзира» деп аталган сорттор берет. Бул сорттор азыр Ош облусунда 600 га, Жалал-Абад облусунда 500 га аянтты ээлеп турат, же болбосо башка жерлерде өстүрүүгө мүмкүнчүлүгү бар, анткени башка жерлерде аларды өстүрүү мүмкүн эмес.
Күрүч эгүү аянттарынын калган бөлүгүн элдик сорттор, же «баткен» күрүчү (сорттору «Лангар», «Ак-Турпак», «Жайдары», «Кельте-Куруч» жана башка) ээлейт. «Узген» сорттору менен бирге, алар Кыргызстанда күрүч эгүү аянттарынын бардыгын ээлеп, Борбордук Азияда, ошондой эле Казакстанда жана Россияда өзгөчө суроо-талапка ээ. Алардын жогорку смактык сапаттарынын аркасында даярдалган пловдун даамы үчүн. Мындай күрүчтөрдүн баалары жогору жана ошондуктан Кыргызстанда күрүч - кирешелүү культура. Эгер «узген» күрүчү учурда республикада 150-160 сомдун тегерегинде бааланса, «баткен» күрүчү 100 сомдун тегерегинде. Маалымат үчүн, учурда республикага Казакстандан, Россиядан, Индиядан, Кытайдан, Кореядан жана Пакистандан алып келинген күрүч сорттору 50-60 сомдон бааланууда.
Т. Айдаралиев Кыргызстанда азырынча күрүч боюнча семеноводстволук чарбалар жок экенин, бирок күрүч өндүрүүчүлөр «узген» жана «баткен» күрүчүнүн элдик сортторунун эгүү материалдарын даярдоого чоң маани берип жатканын, мыкты өсүмдүктөрдөн семена тандоону жүргүзүп жатканын билдирди. Бул күрүчтүн урожайлуулугун төмөндөтпөөгө, тескерисинче, күрүчтү өстүрүү технологиясы боюнча көп жылдык профессионалдык тажрыйбалардын аркасында аны жогорулатууга мүмкүнчүлүк берет. «Күрүч менен селекциялык иштер боюнча, азыр Кыргыз Республикасынын айыл чарба илимдери институтунун жетекчилери жана адистери ирандык селекционерлер менен тыгыз байланышта иштеп жатышат, расмий күрүч семеноводствосун уюштуруу жана ошол эле учурда «узген» жана «баткен» күрүчүнүн мыкты сапаттарын жоготпош үчүн селекцияны жүргүзүү максатын коюп жатышат», - деп кошумчалады министр.
Фестивалга катышуучулар күрүчтөн ар кандай тамактарды даярдашты. Күрүч талаалары жана электрдик, суу мельницалары көрсөтүлүүдө. Күрүчтү иштетүүнүн байыркы ыкмаларын көрсөтүү боюнча театралдык инсценировкалар көрсөтүлүүдө. Ошондой эле элдик кол өнөрчүлүк буюмдарынын көргөзмөсү уюштурулган (жүндөн, жибектен, керамикадан жана башка буюмдар). Фестиваль илимий-практикалык конференция жана маданий, концерттик программа менен коштолуп өтөт.
Фестивалда өкмөттүн өкүлдөрү, ЖК депутаттары, эл аралык уюмдардын өкүлдөрү, Япониядан, Кореядан, Кытайдан, Россиядан, Тажикстандан жана Өзбекстандан коноктор катышууда.
