Эл аралык эксперттер тобу жүргүзгөн изилдөө Монголия планетадагы эң коопсуз өлкөлөрдүн катарына кирерин тастыктады.
Сидней университетинин экономика жана тынчтык институтунун эксперттери «Глобалдык терроризм индекси-2025» (Global Terrorism Index-2025) аттуу изилдөөнүн жыйынтыктарын сунушташты.
Бул индекс 2025-жылдын он экиинчи версиясы болуп, акыркы он жылдагы терроризмдеги өзгөрүүлөрдү жана тенденцияларды терең анализдейт.
2024-жылы террордук актылардан өлүм санынын азайышына карабастан, терроризм дагы эле маанилүү глобалдык коркунуч болуп калууда. Бул жылы бир же бир нече террордук актыларга дуушар болгон өлкөлөрдүн саны 58ден 66га чейин өстү, бул 2018-жылдан берки рекорд. Ошол эле учурда 45 өлкө абалдын начарлашын, ал эми 34 өлкө жакшыртууну белгилешти.
Изилдөөгө 163 мамлекет кирип, террордук коркунучтун деңгээли боюнча рейтингге алынган. Монголия коопсуздуктун жогорку деңгээлине ээ 64 өлкөнүн катарына кирди. Бул тизмеге ошондой эле Венгрия, Грузия, Португалия, Словения, Румыния, Сингапур жана башка өлкөлөр кирди.
Изилдөөнүн жыйынтыктарына ылайык, эң кооптуу региондор Буркина-Фасо, Пакистан жана Сирия болуп саналат, алардан кийин Мали, Нигер, Нигерия жана Сомали турат.
«Глобалдык терроризм индекси» ар түрдүү өлкөлөрдө террордук активдүүлүктүн деңгээлин баалаган кеңири изилдөө болуп саналат. Анын негизинде төрт негизги көрсөткүч бар: террордук окуялардын саны, курмандыктар, жаракат алгандар жана материалдык зыяндын көлөмү.
2024-жылы курмандыктар жана кол салуулар санынын азайышы катталса да, бул оң өзгөрүүлөр терроризмдин улантылып жаткан жайылышын жана 2023-жылдагы өзгөчө окуялардын кесепеттерин жоюуга жардам берген жок.
2024-жылы террордук актыларга дуушар болгон өлкөлөрдүн саны 66га жетти. Бул жылы 34 өлкө өз позицияларын жакшыртса, 45 өлкө начарлашууга дуушар болду, бул 2018-жылдан берки эң жогорку начарлашуу саны болуп калды. Мындан тышкары, төрт эң өлүмдүү террордук топтор курмандыктарды көбөйтүп, жаңы аймактарда өз ишмердүүлүгүн кеңейтти.
2024-жылы терроризмден курман болгондордун санынын эң көп өсүшү Нигерде, Пакистанда, Россияда жана Иранда байкалган, бул жерде курмандыктар 100дөн ашты. Ошол эле учурда Россия жана Иран согуштарды улантууда, бул ички терроризм коркунучтарына көңүл бурууну четтетет.
Татар С.Майдар
булак: MiddleAsianNews ```
