
Дараут-Курган бекети Кызыл-Суу дарыясынын сол жээгинде жайгашкан бирдей аталыштагы айылда орун алган. Бул бекет тууралуу алгачкы маалыматтарды А. П. Федченко 70-жылдарда, өткөн кылымда Түркестанга саякат учурунда алып келген. А. П. Федченко Дараут-Курган бекетинин коменданты Исмаил-токсобага (токсоба — Коканд хандыгындагы башкаруу иерархиясындагы төмөнкү феодалдык наам) ыраазычылык билдирүү үчүн барган. Исмаил-токсоба 1870-жылы комендант болуп дайындалган, ошол учурда коңшу Каратегинде бийлик Коканд хандыгына вассалдык көз каранды болуудан баш тарткан жана өзүн көз карандысыз деп жарыялаган. Ошол убактан бери алай кыргыздары көтөрүлүү болгон учурда Каратегинде кутулууга мүмкүнчүлүк алышкан. Ошол эле учурда токсобага Дараут бекетин кеңейтүү жана бекемдөө тапшырылган, ал азыркы заманга ылайык формасын алган. Ал төрт бурчтуу, бийиктиги 2 сажынга чейин жеткен керамикалык дубалдар менен курчалган, түндүк тарабында бир гана дарбаза бар. Буга чейин болгон коргон жаңы курулуштардын ичинде толугу менен калган. Ал Исмаилга жана анын үй-бүлөсүнө — балдарына жана аялдарына үй катары кызмат кылган.
Бекеттин ичинде адамдар үчүн уктоочу жайлар болгон, ал эми кол салуу учурунда ок атууга жогору турган опора катары кызмат кылган. Кенен аянт аттар үчүн арналган. Бул жерде, балким, мал кармалган жана юрттар орнотулган.
Гарнизон 50—60 атчанан турган, аларда мылтык жана сабля болгон, баары жергиликтүү кыргыз калкынан. Гарнизон туруктуу кармалган эмес, болгону зарылчылык болгондо чогултулган, калган убакта джигиттер өз үйлөрүндө жашаган. Бекет XIX кылымдын биринчи жарымында курулган. Биздин экспедиция тарабынан 1984-жылдын жайында бекеттин текшерилиши, бул түзүлүштүн азыркы өлчөмдөрү 76 X 43 м, бекет дубалдарынын бийиктиги 4 м, бекеттин бурчтарында 3 м диаметри бар күчтүү мунаралар менен фланкирленген, мунаралардын бийиктиги 5 м, дубалдардын негизиндеги калыңдыгы 1 м экендигин көрсөткөн. Дубалдардын жана мунаралардын жогорку бөлүгүндө болжол менен 2—2,5 м бийиктикте мылтык огунан атууга арналган ок тешиктери бар. Дарбаза түндүк дубалдын борборунда жайгашкан. Сыртынан бекет кичинекей казылган жер менен курчалган. 1940-жылдардан бери ал склад катары колдонулуп келет. Жер силкинүү учурунда жарым-жартылай талкаланды, бирок кийин кайра калыбына келтирилди, эки бурчтуу мунарадан башка.
Бекетти тарыхый эстеликтердин катарына киргизсе болот, алар коргоону талап кылат.