Туратбеков Марлест Досапиевич

VK X OK WhatsApp Telegram
Туратбеков Марлест Досапиевич

Туратбеков Марлест Досапиевич


Кинооператор. 1933-жылдын 7-июлунда Тянь-Шань (азыркы Нарын) облусунун Ат-Баши районунун Ат-Баши айылында кызматкердин үй-бүлөсүндө төрөлгөн. Орто билимди Пржевальск жана Фрунзе шаарларындагы мектептерде алган. 1953-жылы ВГИКке оператордук факультетке кирген. Окууну аяктаган соң 1958-жылдан баштап «Киргизфильм» студиясында иштейт.

Туратбековдун чыгармачылыгында акыркы эки он жылдыкта документалдык кино негизги орунду ээлеп келет. Ал «Советская Киргизия» киножурналында көптөгөн сюжеттер жана атайын чыгарылыштарды тарткан, маалыматтык-событийдик очерктер («Москвадагы кыргыз искусствосунун декадасы», 1958; «Салиманын ырлары», 1960; «Кыргыз искусствосунун устаттары», 1963; «Кыргызстанга 40 жыл», 1966; «Ташкенттеги кыргыз искусствосунун декадасы», 1969; «Сары-Камыш жер титирөөсү», 1970; «Ала-Тоо жазы», 1976; «Москвадагы Кыргызстан күндөрү», 1977; «Кыргызстан-78» ж.б.), 7 номери сатиралык киножурнал «Корогоч» (№ 1—4, 1974; № 5—6, 1975; № 14, 1977) ж.б.

Оператордун мыкты иштеринин катарына «Биз скалолаздарбыз» (1965), «Эгер сенин атың комсомолец болсо» (1975), «Композитор» (1976), «Элдик акын», «Студенттер» (экиси 1978-жылы) фильмдери кирет. «Чабан» (1966) — Социалисттик Эмгектин Баатыры, ВЛКСМдин ЦК мүчөсү Рахматалы Сартбаев жөнүндө баяндама. Ал ВЛКСМдин ЦКсынын «Алтын буудай» белгиси (1969), I даражадагы диплом жана Бүткүл Союздук айыл чарба фильмдери фестивалынын сыйлыгы (1968), ВДНХнын кумуш медалы (1968) менен сыйланган.

Кино публицистикасы менен бирге М. Туратбеков экинчи оператор катары «Токтогул» (1959) В. Немо­ляевдин жана «Джура» (1964) А. Бергункердин оюн фильмдерин жаратууга катышкан. 60-жылдардагы эң мыкты иши — Б. Шам­шиевдин «Караш ашуусундагы ок» (1969) көркөм чечими. М. Туратбековдун көркөм фильмдердеги оператор-постановщик катары жетишкендиктерине «Улица» (1972) Г. Базаровдун жана «Бурма» (1973) Д. Соданбектин тарткан фильмдери да кирет.

Сыйлыктар — Кыргыз ССР Жогорку Кеңешинин Ардак Грамотасы «Кыргыз ССРинин жана Кыргыз Коммунисттик Партиясынын 40 жылдыгына байланыштуу республикадагы эл чарбасын жана маданиятын өнүктүрүүгө активдүү катышканы үчүн» (1966). «Советтик кино өнөрүнүн мыктысы» белгиси (1968). Кыргыз ССР Жогорку Кеңешинин Президиумунун Ардак Грамотасы «Кыргыз искусствосундагы жетишкендиктери үчүн» (1969). «Эрдик эмгеги үчүн. В. И. Лениндин туулган күнүнүн 100 жылдыгына карата» медалы (1970). «Эмгектеги айырмалангандыгы үчүн» медалы — жогорку өндүрүш көрсөткүчтөрү жана маданиятты өнүктүрүүдагы жетишкендиктери үчүн» (1971). «Улуу Октябрь социалисттик революциясынын 60 жылдыгына» Кыргыз ССР Жогорку Кеңешинин Ардак Грамотасы (1977).

1962-жылдан бери СССР СКнын мүчөсү.

ОПЕРАТОРДУН ЧЫГАРМАЛАРЫ ТУУРАЛУУ

Ашимов К. Кыргызстандын экраны айтып берет. М., Советтик кино өнөрүн пропагандалоо бюросу, 1976, б. 61.
VK X OK WhatsApp Telegram

Дагы окуңуз:

Байтемиров Абдрашит

Байтемиров Абдрашит

Байтемиров Абдрашит Кинорежиссер. 1936-жылдын 2-февралында Кыргыз ССРинин Токмак шаарында...

Мусаев Манасбек

Мусаев Манасбек

Мусаев Манасбек Кинооператор. СССРдин Мамлекеттик сыйлыгынын лауреаты (1977). Кыргыз ССРинин эмгек...

Ким Алексей

Ким Алексей

Ким Алексей Кинооператор. КПССтин мүчөсү 1973-жылдан бери. 1937-жылдын 1-декабрында Казак ССРинин...

Рахматулин Жакыпбек

Рахматулин Жакыпбек

Рахматулин Жакыпбек Кинорежиссер. КПССтин мүчөсү 1966-жылдан бери. 1935-жылдын 16-сентябрында...

Жакиев Бексултан

Жакиев Бексултан

Жакиев Бексултан Кинодраматург. Кыргыз ССРдин эмгек сиңирген искусствосунун ишмери (1974). КПССтин...

Шаршенов Асан

Шаршенов Асан

Шаршенов Асан Редактор. 1930-жылдын 10-августунда Фрунзе облусунун Сталин (азыркы Беловодск)...

Макекадыров Сагындык

Макекадыров Сагындык

Макекадыров Сагындык Кинооператор. 1937-жылдын 26-майында Кыргыз ССРинин Кемин районуна караштуу...

Кокеев Илике

Кокеев Илике

Кокеев Илике Кинорежиссер. Кыргыз ССРнин эмгек сиңирген искусствосу (1969). КПССтин мүчөсү...

Борбиева Нуртай

Борбиева Нуртай

Борбиева Нуртай Кинооператор. Кыргыз ССРдин эмгек сиңирген маданият кызматкери (1979). 1937-жылдын...

Шведов Юрий Сергеевич

Шведов Юрий Сергеевич

Шведов Юрий Сергеевич Кинооператор, кинорежиссер. КПССтин мүчөсү 1954-жылдан бери. 1924-жылдын...

Жусубалиев Кубат

Жусубалиев Кубат

Жусубалиев Кубат Кинодраматург. 1941-жылдын 30-октябрында Ош облусунун Алай районундагы Кердегей...

Абдылдаев Бекеш

Абдылдаев Бекеш

Абдылдаев Бекеш Кинорежиссер. Кыргыз ССРдин эмгек сиңирген искусствосунун ишмери (1979). КПССтин...

Токомбаев Улан Алиевич

Токомбаев Улан Алиевич

Токомбаев Улан Алиевич Кинодраматург. КПССтин мүчөсү 1968-жылдан бери. 1941-жылдын 10-февралында...

Гапаров Мурза

Гапаров Мурза

Гапаров Мурза Кинодраматург. 1936-жылдын 22-мартында Кыргыз ССРинин Ош облусунун Наукат...

Касымбеков Алий

Касымбеков Алий

Касымбеков Алий Кинооператор. 1922-жылдын 25-октябрында Кыргыз ССРинин Акта-Лнн районунун...

Джакыпбеков Ашим

Джакыпбеков Ашим

Джакыпбеков Ашим Кинодраматург. КПССтин мүчөсү 1973-жылдан бери. 1935-жылдын 12-августунда Кыргыз...

Герштейн Изя Абрамович

Герштейн Изя Абрамович

Герштейн Изя Абрамович Кино режиссеру. Кыргыз ССРнин эмгек сиңирген искусствосу (1974). КПССтин...

Садарбаев Дооронбек

Садарбаев Дооронбек

Садарбаев Дооронбек Кинорежиссер. Кыргыз ССРдин эмгек сиңирген маданият кызматкери (1976)....

Ашимов Каарман

Ашимов Каарман

Ашимов Каарман 1939-жылдан 1967-жылга чейин республикадагы киностудиянын эң маанилүү документалдык...

Шаршенова Ракыя

Шаршенова Ракыя

Шаршенова Ракия Монтажчы. 1941-жылдын 15-майында Панфилов районундагы Орто-Арык айылында...

Мамуралиева Фатима

Мамуралиева Фатима

Мамуралиева Фатима Кинорежиссер. 1924-жылдын 20-майында Ысык-Көл облусунун Түп районуна караштуу...

Комментарий жазуу: