Команда Kaktus.media иш-чарага барып, жергиликтүү өндүрүүчүлөрдүн жаңы шарттарга кантип ылайыкташып жатканын жана алар сатуучу жайларда эмне сунуштап жатканын билүүгө аракет кылды.
Продукция арзандатылган баада сатылууда
Жарманкедеги баалар көңүлдү бурат. Предприниматель Алина Кубатбек кызы балдар үчүн начес менен кийимдердин баасы жөнүндө айтып берди, өткөн жылы алар 900–950 сомго сатылган. Азыр болсо, аларды болгону 700 сомго сатып алууга болот, ал эми 950 сомго сатылган комплект 600 сомго берилүүдө.Ал бул распродажа эмес, керектүү шарт экенин тактады, анткени Түркиянын кездемесинен жасалган сапаттуу кийимдер складдарда турат.
"Биздин максат - кездемелер үчүн акчаны кайтарып алуу жана тигүүчүлөрдүн эмгегин төлөө. Заказдар жок, цехтер жабылып жатат", - деп баса белгилейт Алина.
Салмактуу кыйынчылыктар
Тигүүчүлөр ассоциациясын жетектеген Диларымкан Дуйшобаева өндүрүштөрдүн жабылышы туруктуу тенденцияга айланганын белгилейт."Россиянын президенти Владимир Путиндин ОДКБ саммитине келгенине карабастан, абал жакшырган жок. 'Ак' киргизүү боюнча талаптар сакталууда, жаңы талап - товардын келип чыгышы боюнча СТ-1 сертификаты. Бул документти азыр логистика компаниялары талап кылат. Ал Соода-өнөржай палатасы (ТПП) тарабынан берилет, жана анын жоктугунда жүктүн конфискацияланышы мүмкүн. Бул бизнес үчүн олуттуу тобокелдиктерди жаратууда", - деп түшүндүрөт ал.
Мунун натыйжасында "ак" экспорт жайыраак жүрүүдө, бул цехтердин жабылышына алып келет. Бирок ассоциацияда өндүрүүчүлөр жаңы талаптарга ылайыкташышы керек деп ишенишет, эгерде алар эл аралык базарларга чыгышы керек болсо. Мисалы, жакында Сингапурдан Кыргызстандагы товарларга кызыккан партнерлор пайда болду.
"Биз бири-бирибизди колдоого аракет кылып жатабыз: окуу семинарларына катышабыз, документтерди даярдоо жана жүктөрдү жөнөтүү боюнча тажрыйба алмашуу үчүн топторду түзөбүз. Биз дайыма байланышта болуп, жаңылыктар жөнүндө маалыматты ыкчам бөлүшөбүз", - деп бөлүшөт Дуйшобаева.
Көршүлөр менен атаандаштык
Кыргызстандык тигүүчүлөр чек арадагы бюрократия менен күрөшүп жатканда, рынок тез өзгөрүүдө. Эгер мурда Кыргызстан ТМДдагы негизги тигүү борбору болсо, азыр бизди көршүлөр кысымга алууда.Гульдар Тушобаева, цехтин ээси, Өзбекстандын өсүп жаткан мүмкүнчүлүктөрү коркунуч туудурарын белгилейт. Өзбекстандагы текстиль тармагына мамлекеттик преференциялар орус заказчыларын көбүрөөк тартууда.
"Казакстан өз өндүрүштөрүн ачууда, Өзбекстан жеңилдиктердин эсебинен өнүгүүдө. Биз чек арада убакытты жоготуп жатабыз, товарлар кармалып жатат, ал эми сатып алуучулар күтпөйт", - дейт ишкер.
Анын айтымында, айрым кесиптештери жабдууларын сатууга киришкен.
"Ишкерлер кымбат баалуу техниканы арзандатылган баада сатууга мажбур, бул карыздарды жабууга алып келет, бул толук жабылышка алып келет. Мен карманып жатам, абалдын жакшыруусуна жана Кыргызстан региондогу эң мыкты кийим өндүрүүчүлөрдүн статусун сактап каларына үмүттөнөм. Жарманкеде биз продукцияны сатуудабыз, карыздардын бир бөлүгүн жабуу үчүн", - деп бөлүшөт ал.
Уюштуруучулардын маалыматына ылайык, жарманке декабрь айынын ар бир жекшембисинде өтөт, Бишкектин тургундарына өндүрүүчүлөрдөн түздөн-түз сатып алуу мүмкүнчүлүгүн берет.
Жарманке төмөнкү даректе жайгашкан: Абдумомунов көчөсү 207, Эски аянт.
