Санариптик өнүктүрүү жана инновациялык технологиялар министрлиги коомчулукка «Улуттук санарип экосистемасы жөнүндө жобону бекитүү тууралуу» өкмөттүн токтому долбоорун талкуулоого сунуштады.
Бул документтин максаты — Кыргыз Республикасының Санариптик кодексинин жоболорун ишке ашыруу жана Улуттук санарип экосистемасынын (Нацэкосистемасы) иштеши үчүн юридикалык ченемдерди түзүү. Ал мамлекеттик мекемелер, жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары, ошондой эле юридикалык жана жеке жактар арасында маалымат алмашууну камсыздайт.
Долбоордун негизги милдети — мамлекеттик тарабынан берилген маалыматтарга негизделген санариптик кызматтарды иштеп чыгуу, интеграциялоо жана пайдалануу үчүн бирдиктүү чөйрөнү түзүү.
Бул долбоордун негизги милдеттери:
- Нацэкосистеманын архитектуралык компоненттерин түзүү жана эксплуатациялоо процессин башкаруу;
- «Тундук» системасы аркылуу катышуучулардын өз ара аракеттенүүсүнүн бирдиктүү стандарттарын орнотуу;
- санарип чечимдер арасында шайкештикти жана маалымат алмашууну камсыздоо;
- реалдуу убакытта маалыматтарды талдоо аркылуу санариптик кызматтарды өнүктүрүү;
- экономиканын жана социалдык чөйрөнүн ар кандай секторлорунда санариптик трансформацияны стимулдаштыруу.
Нацэкосистема мамлекеттик жана муниципалдык кызматтарды электрондук форматта көрсөтүү үчүн арналган технологиялык система болуп саналат.
Бул экосистеманын катышуучулары:
- санариптик кызматтарды сунуштаган мамлекеттик органдар жана жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары;
- санариптик чөйрөнүн колдонуучулары жана катышуучулары болуп саналган юридикалык жана жеке жактар.
Нацэкосистеманын элементтерине маалымат базалары, тиркемелер, веб-порталдар, технологиялык платформалар жана маалымат алмашуу кызматтары кирет.
Экосистеманын архитектурасы модулдук, масштабдуу, булуттук эсептөөлөр жана микросервисдик подход принциптерине негизделип курулат, бул технологиялык жеткирүүчүлөрдөн көз карандысыздыкты, туруктуулукту жана ийкемдүүлүктү камсыздайт.
Долбоордун алкагында «мамлекеттик кызматтар жана мамлекеттик маалыматтар фабрикасын» түзүү пландалууда, бул жаңы санариптик продукттарды иштеп чыгуу, тестирлөө жана киргизүү процессин тездетет. Бул продукттардын арасында жасалма интеллект, чоң маалыматтарды талдоо жана ачык API элементтери бар кызматтар болот.
Бул долбоорду ишке ашыруу:
- санариптик кызматтарды бирдиктүү экосистемага бириктирүүгө;
- мамлекеттик кызматтардын жеткиликтүүлүгүн жана сапатын жогорулатууга;
- жаңы чечимдерди киргизүү мөөнөтүн кыскартууга;
- маалымат алмашуунун коопсуздугун жана ачыктыгын күчөтүүгө;
- санариптик экономиканы жана инновациялык ишкердикти өстүрүү үчүн шарттарды түзүүгө мүмкүндүк берет.
Нацэкосистема социалдык инклюзияны камсыздайт, жарандарга санариптик кызматтарга, анын ичинде мүмкүнчүлүгү чектелген адамдар үчүн кызматтарды тең жеткиликтүү кылып берет.
Мындан тышкары, долбоордо мамлекет менен жарандар ортосунда персоналдашкан кызматтарды жана жөнөкөйлөтүлгөн санариптик транзакцияларды пайдалануу каралган.
Долбоорду иштеп чыгууда Эстония, Сингапур, Түштүк Корея, Улуу Британия, Израиль, АКШ жана Германиянын санарип экосистемаларын түзүү боюнча мыкты эл аралык тажрыйбалары эске алынды.
ЭУСДП (Евросоюз — Сингапур) моделине, ошондой эле мамлекеттик-жеке өнөктөштүктүн жана санариптештирүүгө комплексдүү мамиленин натыйжалуулугун көрсөтүүчү GovTech Catalyst (Улуу Британия) программаларына өзгөчө көңүл бурулду.
