Ош шаарынын 3000 жылдык юбилейин белгилөөгө даярдык
«Ош-3000»
Президент Аскар Акаевдин Указынын ишке ашырылышы үчүн Ош шаарынын 3000 жылдыгын белгилөө боюнча Улуттук уюштуруу комитети түзүлдү. Анын жетекчиси Кыргыз Республикасынын Премьер-министри Ж. Ибраимов, комитеттин орун басары А. Муралиев, ал ошондой эле облустук комиссиянын төрагасы. Бишкекте С. Мамытовдун жетекчилиги астында «Жалпы дирекция» түзүлдү, Ошто — К. Азимовдун жетекчилиги астында, «Сулайман-Тоо — Ош-3000» коомдук фонду уюштурулду. Уюштуруу комитети Президенттин Указынын ишке ашырылышы үчүн иш-чаралардын так планы иштелип чыкты. Президенттин Указынын жана Ош шаарынын 3000 жылдыгын белгилөө пландарынын аткарылышына тиешелүү министрликтер, мекемелер, ишканалар, айыл чарба жана коомдук уюмдар киришти.
Юбилейге даярдык Президент Аскар Акаевдин жеке көзөмөлүндө жана көңүл борборунда болду.
Улуттук жана облустук уюштуруу комитеттеринин жыйындарында сүйлөгөндө, ал бул юбилей биздин мамлекет үчүн «Манас» 1000 жылдыгынан кийинки эң чоң окуя экенин баса белгиледи. Юбилей жогорку идеялык деңгээлде салтанаттуу өтүшү керек жана кыргыз элинин чыныгы улуттук майрамына айлануусу керек. Ош шаарынын тарыхы, анын тагдыры — кыргыз элинин, бардык кыргызстандыктардын баатырдык жетишкендиктеринин тарыхы. Ош шаарынын даңкы көп жагынан Сулайман-Тоо менен байланыштуу. Бул бурчту көздүн карегиндей сактоо, бул ыйык жерди кооздоо — кыргызстандыктардын жалпы милдети. Ош, орто кылымдардагыдай, экинчи Меккеге айлануусу керек. Аскар Акаев юбилейди белгилөө Ош шаарынын 3000 жылдыгы элдин руханий байлыктарын сактоого татыктуу салым кошоорун, XXI кылымдын босогосунда бизге жаркын жол ачарын белгиледи.
Юбилейге даярдык боюнча иш-чаралар менен таанышуу максатында Президент Аскар Акаев 1998-жылдын 6-февралында Улуттук уюштуруу комитетинин жыйынында кайрадан сүйлөдү. Уюштуруу комитети тарабынан коюлган милдеттер жөнүндө сүйлөп жатып, Аскар Акаев канааттануу менен белгиледи:
биринчи, -пландаштырылган иш-чаралар ийгиликтүү аткарылууда;
экинчи, Ош шаары кайрадан байыркы замандагыдай жана орто кылымдардагыдай соода борбору болуп каларына ишенүүгө толук негиз бар. Учурда Кытай, Өзбекстан жана Кыргызстан ортосунда автомобиль жолун реконструкциялоо боюнча келишим түзүлгөн, темир жол куруу жана аба каттамдарын уюштуруу пландалууда;
үчүнчү, Ош шаарынын жумушчуларынын экономикалык жашоосун жакшыртуу милдети биринчи кезекте социалдык инфратүзүм маселелерин чечүү менен байланыштуу: коомдук транспорттун үзгүлтүксүз иштеши, шаарды көрктөндүрүү үчүн зарыл каражаттар бөлүнүүдө;
төртүнчү, Ош технологиялык университети жана Ош мамлекеттик университети Ош шаарынын илим, маданият жана билим борбору болушу үчүн бардык чараларды көрүшү керек. Бул үчүн жеке инвестицияларды кеңири пайдалануу зарыл;
бешинчи, оштуктар өздөрүнүн Сулайман-Тоосунан сыймыктанат, ал Израилдин Сион тоосу жана Аравиянын Арафат тоосу менен бир деңгээлде турушу керек. Сулайман-Тоону туристтер жана зыяратчылар үчүн борборго айландырууда Сулайман-Тоонун музейи өзгөчө роль ойношу керек;
алтынычы, шаар, Сулайман-Тоо, Ак-Буура дарыясынын экологиясын жакшыртуу боюнча маанилүү маселе ийгиликтүү чечилип жатат;
жетінчиси, шаардыктын тарыхый өткөнү боюнча негизги изилдөөлөр пайда болду, Ош шаарынын 3000 жылдыгына арналган илимий конференция өттү. Республикадагы Улуттук илимдер академиясынын милдети — ушул шаарга арналган тарых, маданият жана искусствону изилдөөнү улантуу. Юбилей күндөрүндө маанилүү милдеттердин бири — тарыхты, экономиканы жана маданиятты чагылдырган көргөзмөнү уюштуруу.
Президент Аскар Акаев ошондой эле Ош шаарынын 3000 жылдыгын өткөрүү программасын көптөгөн эл аралык уюмдар жана бизге практикалык жардам көрсөтүүнү чечкен илимпоздор колдой турганын белгиледи. Мисалы, ЮНЕСКО эл аралык уюму Федерико Майордун жетекчилиги астында «Кыргызстандын маданияты жана искусствосу» темасында көргөзмө уюштурууну чечти, алар биздин аракеттерибизди колдой тургандыгын убада кылышты, бул «Манас» 1000 жылдыгын белгилөө учурунда болгон. Илимпоздор арасында бизди профессор Юрий Александрович Заднепровский, академик Владимир Михайлович Моссон жана башка адамдар колдошот. Өзбекстан, Казахстан, Тажикстандагы илимпоздор, адабият жана искусство ишмерлери катышуусунда биргелешкен илимий конференция пландалууда.
Ош шаарынын 3000 жылдыгын өткөрүү үчүн 2000-жылга бюджетте 813 миллион сомдук чыгымдарды аныктоо пландалууда, ага чет элдик инвестициялар кирет. Бизди БУУ да колдойт. Юбилейди өткөрүүгө жалпы чыгымдар бир миллиард сомду түзөт. Юбилейге даярдык боюнча уюштуруу чаралары дагы бир катар иш-чараларды камтыйт.
Президент Аскар Акаевдин Указынын ишке ашырылышы үчүн Ош жана Бишкек комитеттери 1997—2000-жылдарга конкреттүү иш-чаралардын планын иштеп чыгышты. «Ош-3000» долбоорунун башкы директору К. А. Азимов облустун илимпоздору менен биргеликте «Ош-3000», «Ош-3000 — Улуу Жибек жолу», «Ош-3000 — Сулайман-Тоо», «Ош-3000 — Ак-Буура», «Ош-Базарлары» жана «Сулайман-Too, Ош-3000» концепциясын 2000 нускада иштеп чыгышып, жарыялашты. «Ош-3000» долбоору шаарды көрктөндүрүү, курулуш, реконструкция жана имараттардын жана курулуштардын фасаддарын жасалгалоо боюнча жалпы шаардык иш-чараларды камтыйт. «Ош-3000 — Сулайман-Тоо» жана «Ош-3000—Ак-Буура» жумушчу топторунун курамына архитекторлор, долбоорлоочулар, сүрөтчүлөр жана тарыхчы илимпоздор кирди. Биринчи долбоор боюнча музей-үңкүрдү реконструкциялоо, жол куруу, «Кыргызайлы» түзүү, Бабур үйүн көрктөндүрүү, борбордук стадионду жана спорттук курулуштарды капиталдык ремонттоо, маданият жана эс алуу парктарын реконструкциялоо, Ак-Буура дарыясынын оң жээгин жана жээгин көрктөндүрүү пландалууда.
Ош шаары — Түштүк Кыргызстандын жүрөгү
