Актриса Айша Тюменбаева (Карасаева)

Айша Султаналы кызы 1912-жылдын 8-мартында азыркы Тюп районунун Талды-Суу айылында көп балалуу мугалимдин үй-бүлөсүндө төрөлгөн. Актрисанын бай фильмографиясы жок, бирок ал кыргыз кыздарынын арасында мектепке биринчи болуп барганы менен белгилүү. 1927-жылы «Крытый фургон» («Узбекгоскино») фильминде башкы ролду ойногон биринчи кыргыз аял. Айша Тюменбаева тартылган «Крытый фургон» толук метраждуу оюн фильми кыргыз киносунун негизги ташы болуп калды. Анда эч ким кыргыз кинематографисттеринин чыгармачылык күчү дүйнөлүк коомчулуктун көңүлүн бурат деп ойлобосо керек эле, жана "киргизское киночудо" термини пайда болот.

Бирок Айша актриса болбой, үй-бүлөлүк жашоону тандаган. 1930-жылы филолог-тюрколог Кусеин Карасаевге турмушка чыккан. Ал менен 70 жыл жашап, анын бардык илимий эмгектерин редакторлук кылган.

1932-жылы Ленинградда рабфакты аяктаган биринчи кыргыз аял, кыргыз жана орус тилдеринде стенографист-машинистка кесибин өздөштүргөн биринчи кыргыз аял. Түрк тилдүү дүйнөдөгү биринчи стенография боюнча окуу куралын жазган. Кыргыз тилин үйрөнүү жана окутуу методикасын иштеп чыккан, Кыргыз мамлекеттик университетинин студенттерине ушул предметтен сабак берген. 1949-жылдан 1979-жылга чейин Кыргыз мамлекеттик педагогикалык институтунда стенографиядан мугалим болуп иштеген.

2014-жылдын 10-сентябрында 102 жашында дүйнөдөн өткөн.

Кыргызстандын аялдары