Кыргыздардын XVIII — XX кылымдын башындагы тышкы саясаты

Кыргыздардын XVIII — XX кылымдын башындагы тышкы саясаты


Каралып жаткан мезгилде Кыргызстан эч кандай тышкы саясат жүргүзө алган жок. Бирок, Коканд хандыгынын курамында (Кушчу-бий — XVIII кылымдын ортосунда, Нузуп-бий — XIX кылымдын 30-жылдарында, Алымбек датка — 50-60-жылдарында жана Алымкул аталык — XIX кылымдын 60-жылдарында) жана өз алдынча эл аралык иштерге кийлигишкен кыргыз бии бар эле (Атаке-бий, 1785-1787-жылдары Петербургга элчилик жиберген, Ормон-хан — XIX кылымдын 40-50-жылдарында, Качыбек Шералин — XIX кылымдын 50-жылдарында). Бул аракеттер Коканд хандыгынын чектеш өлкөлөр менен мамилелерин түзүүгө (Кушчу-бий, Нузуп-бий), Россия менен дипломатиялык мамилелерди орнотууга (Атаке батыр), кыргыздардын өз алдынча бийлигин түзүүгө (Алымбек датка, Ормон-хан), Россиянын жарандыгын кабыл алууга (Качыбек Шералин) же орус армиясына каршы аскердик күрөшкө (Алымкул аталык) багытталган.

Кыргызстан ар дайым Борбордук Азияда чоң геополитикалык мааниге ээ болгон аймак болуп калды. Кыргыздардын аймагын ээлөөдө коканд хандарынын жана Россия империясынын негизги максаты Кыргызстаннын Чыгыш Кытайга көпүрө катары, Кытайдан батышта жайгашкан региондорго саясий таасир көрсөтүү үчүн географиялык жактан ыңгайлуу плацдарм катары геополитикалык мааниси болгон. Ошентип, колонизациянын баштапкы мезгилинде Кыргызстан Россия үчүн түштүккө жайгашкан аймактарды багындыруу үчүн плацдарм катары маанилүү болгон. 70-80-жылдардан баштап Кыргызстан Россия империясынын региондогу саясий жана экономикалык таасиринин базасы болуп кызмат кылган, Кытайга каршы.
Оставить комментарий

  • bowtiesmilelaughingblushsmileyrelaxedsmirk
    heart_eyeskissing_heartkissing_closed_eyesflushedrelievedsatisfiedgrin
    winkstuck_out_tongue_winking_eyestuck_out_tongue_closed_eyesgrinningkissingstuck_out_tonguesleeping
    worriedfrowninganguishedopen_mouthgrimacingconfusedhushed
    expressionlessunamusedsweat_smilesweatdisappointed_relievedwearypensive
    disappointedconfoundedfearfulcold_sweatperseverecrysob
    joyastonishedscreamtired_faceangryragetriumph
    sleepyyummasksunglassesdizzy_faceimpsmiling_imp
    neutral_faceno_mouthinnocent