Куралдуу күчтөр

Кыргыздардын аскер күчтөрү XVIII — XX кылымдын башында

Кыргызы бул мезгилде өз мамлекеттик түзүлүшүнө ээ болбогондуктан, улуттук куралдуу күчтөрдүн болушу жөнүндө сөз болбойт. Бирок кыргызы коканд армиясында, өзгөчө кавалерия (сипаи) курамында кызмат кылышкан, ал хандыктагы куралдуу күчтөрдүн негизги сокку уруучу күчү болуп эсептелинген. Коканд хандыгынын тарыхында кыргыз өкүлдөрүнүн аттуу аскерлердин курамында сипай жана жогорку командалык составда гана эмес, орто жана жогорку командалык деңгээлде кызмат кылгандыгы тууралуу көптөгөн мисалдар бар.

13.03.2014, 17:46

Башкаруу

Кыргызстандагы башкаруу XVIII — XX кылымдын башында

Кыргызстандын жаңы тарыхы XVIII — XX кылымдын башына чейин созулат. Аны шарттуу түрдө бир нече этапка бөлүүгө болот.

12.03.2014, 21:06

Куралдуу күчтөр

Кыргыздардын аскер күчтөрү VI—XVIII кылымдарда

Ал мезгилдеги кыргыздардын куралдуу күчтөрүнүн структурасы, уюштурулушу жана камсыздоосу азыркы түрк элдеринин, анын ичинде кыргыздардын, ата-бабалары болгон хунндардын уюштуруу принциптеринен келип чыккан. IV-V кылымдарда Аттила гундары Гибралтар булагына чейин жеткендиги белгилүү. VI кылымдан тартып түрк кагандары кыска убакыттын ичинде Улуу талааны толугу менен басып алып, Кара деңизге чыгып кетишкен.

12.03.2014, 20:32

Башкаруу

Кыргызстандагы башкаруу VI—XVIII кылымдарда

Биринчи миң жылдыктын экинчи жарымы Түштүк Сибирь, Казакстан, Орто жана Борбордук Азиянын кеңири аймагында эрте феодалдык түрк мамлекеттеринин калыптанышы жана өнүгүшү менен мүнөздөлөт. Бул мезгилди түрк доорунун эрте мезгили деп атаса болот.

12.03.2014, 13:17

Куралдуу күчтөр

Кыргыздардын аскер күчтөрү байыркы замандардан VI кылымга чейин

Евразиянын көчмөн урууларынын байыркы жана орто кылымдардагы аскердик өнөрү, Борбордук Азиянын байыркы тургундары тарабынан иштелип чыккан согуш жүргүзүү көндүмдөрүнө таянган. Көчмөн дүйнөсүнүн ойлоп табуулары дүйнөлүк аскердик өнөрдү жакшыртууга жардам бергендиги тууралуу көптөгөн фактылар бар. Мисалы, байыркы түрк уруу теле дөңгөлөк жана арба ойлоп табуучу катары эсептелет. Мүмкүн, байыркы түрк арбасы байыркы замандын күчтүү куралы — согуш арбасынын моделине айланган. Ар кандай жагдайда,

12.03.2014, 12:53

Башкаруу

Эртеки Кыргызстандагы башкаруу VI кылымга чейин

Кыргызстан адамзаттын, мамлекеттин жана цивилизациянын пайда болушунун дүйнөлүк очокторунун бири болуп саналат. Эң байыркы жана байыркы Кыргызстанды ээлеген уруулар жашоосу, баштапкы коомдун башкаруу принциптери Евразиянын башка бөлүктөрүндөгүдөй эле болгон. Уруулар сактар менен байланышкан коомдук башкаруунун өзгөчөлүктөрү VI кылымдан б.з.ч. III кылымга чейин Кыргызстанда жашаган элдер менен байланыштуу.

11.03.2014, 12:45