Туризм тармагы дүйнөдөгү эң ири жана тез өсүп жаткан тармактардын бири болуп саналат жана эң көп жумуш орундарын берет (UNWTO 2012). Көптөгөн өнүгүп келе жаткан өлкөлөрдө туризм тармагы киреше өндүрүү боюнча лидерлердин катарында турат (UNWTO 2012). Туризм тармагы көптөгөн өлкөлөрдө, анын ичинде өнүгүп келе жаткан өлкөлөрдө, жакында көз карандысыздыкка ээ болгон өлкөлөрдө, конфликттен кийинки өлкөлөрдө жана активдүү конфликттер бар өлкөлөрдө стратегиялык өнүгүү пландарын иштеп чыгууда салттуу түрдө күн тартибине киргизилет (Owen-Edmunds 2011). Бул тармакта жумуш табуу кыйынчылык туудурбайт, күн сайын жүздөгөн жумуш орундарын жумуш берүүчүлөр http://rabota.ua/ сайтында жарыялашат.
Тоолуу региондор көбүнчө табигый жана маданий ресурстарга ээ болгондуктан жашыруун туристтик потенциалга ээ. Тоолуу коомдор үчүн, алар көбүнчө базарлардан алыс жайгашкандыктан, туризм мал чарбачылыгына байланышпаган жашоо табуунун бир нече булактарынын бири болуп саналат.
Кыргызстан негизинен тоолуу өлкө болуп саналат, анда табигый жана маданий ресурстар, социалдык-экономикалык жана саясий абалдын назиктигине жана туруксуздук мезгилдерине карабастан, салыштырмалуу кол тийбестикте турат. Бул өлкөлөрдүн мамлекеттик органдары туризмге көбүрөөк көңүл бурууда. Туризм Кыргызстандын Улуттук туруктуу өнүгүү стратегиясында (2013-ж.) приоритеттүү тармагы катары белгиленген жана чакан жана орто ишкердикти колдоо боюнча он жылдык иш-аракеттер планында приоритеттүү тармактардын катарына киргизилген. 2012-жылы Кыргызстан 40тан ашык өлкөнүн туристтери үчүн визасыз режимди киргизди.
Кыргызстанда туризмды өнүктүрүүнүн пландоосун жана башкаруусун жакшыртуу максатында негизги туристтик жана туруктуу өнүгүү маселелери боюнча туура түшүнүктөрдү түзүү потенциалын өнүктүрүү абдан маанилүү. Мындан тышкары, туризм боюнча изилдөө иштерин уюштуруу, илимий-аналитикалык продуктылар мамлекеттик саясатты түзүүчү жана туризм жана туруктуу өнүгүү тармагында практикалык адистер үчүн жеткиликтүү, пайдалуу жана колдонууга ылайыктуу болушу керек.
Авторлор
Кобилжон Шакиров. Илимий кызматкер, Тоолуу коомдорду изилдөө институту, Борбордук Азия университети
Айсулу Абдыкадырова. Илимий кызматкер, Тоолуу коомдорду изилдөө институту, Борбордук Азия университети
Чад Диэр. Улук илимий кызматкер, Тоолуу коомдорду изилдөө институту, Борбордук Азия университети
Сия Новроджи. Борбордук Азия университетинин башкы техникалык редактору
