Экологияны көзөмөлдөө башкармалыгынын маалыматына ылайык, 2025-жылдын 7-ноябрынан 13-ноябрына чейин Бишкекте абадагы негизги булгануу заттарынын орточо суткалык деңгээли уруксат берилген нормадан эки эсе ашып кеткен. Бул борбордогу экологиялык абалдын туруктуу начарлап жатканын көрсөтөт.
Булганууга каршы күрөшүүдө негизги кадам болуп 2025-жылдын 6-октябрында кабыл алынган Кыргыз Республикасынын өкмөтүнүн №639 токтому саналат. Бул документ Бишкек жана Чүй облусунда 0-13 мм фракциядагы кичи көмүрдү алып келүүгө, сатууга, сактоого жана пайдаланууга тыюу салат, жылуулук берүүчү ишканаларга жеткирүүнү эсепке албаганда.
Кичи көмүрдүн бөлүкчөлөрү, "отсев" деп аталган, төмөнкү жылуулук берүүчү жөндөмгө ээ, абаны кыйла булгантат жана үйдө колдонууда чаңдын деңгээлин жогорулатат.
Кабыл алынган чаралар
Токтомго ылайык, мамлекеттик органдар:
- тыюуну аткарууну катуу көзөмөлдөшү керек;
- уруксат берилген көмүр түрлөрүн сатуу үчүн жетиштүү сатуучу жайларды уюштуруу;
- калк үчүн маалыматтык иштерди жүргүзүү;
- монополияга каршы кызмат көмүрдүн баасын көзөмөлдөп, негизсиз өсүшүнүн алдын алууга аракет кылышы керек.
Анын айтымында, кичи көмүрдүн калкка сатылышын алдын алуу үчүн монополияга каршы кызматтын жана жергиликтүү администрациянын өкүлдөрү катышкан рейддер өткөрүлүүдө.
«Биз Бишкекке тек гана Б маркасындагы бурый көмүрдү жеткиребиз. Кичи көмүр ТЭЦте күйгүзүлөт, анда уулуу заттарды кармап турган атайын фильтрлер орнотулган», - деп кошумчалады ал.
Эксперттер комплексдүү чараларды, анын ичинде газдаштырууну жана зыяндуу отун түрлөрүн колдонууга чектөөнү ишке ашыруу абанын сапатын кыйла жакшыртып, Бишкектеги күз-кышкы түтүндү азайта аларын белгилешет.
Көмүргө болгон көз карандыны азайтуу жана Бишкек менен Чүй облусунда абанын сапатын жакшыртуу үчүн газдаштырууну жеңилдетүү боюнча долбоор ишке ашырылууда.
Долбоор 2025-жылдын 28-апрелиндеги өкмөттүн №349-р буйругу менен бекитилип, борбордогу жана облудогу газдаштыруу иштерин колдоо үчүн багытталган.
Долбоорду ишке ашыруу «Айыл Банк» ААКсы жана «Элдик Банк» ААКсы менен биргеликте 200 миллион сомдук кредиттик каражаттын жалпы көлөмү менен жүргүзүлүүдө.
2025-жылдын 30-октябрына карата 98 субъект газдаштыруу иштерине 12,22 миллион сомдук жеңилдетилген кредиттерди алышты.
Программа уланууда, үй-бүлөлөрдү газдаштыруу процессин тездетүү үчүн финансылык жардамга жеткиликтүүлүктү камсыз кылууда. ```
