Уран жана Нептун муздуу эмес, таштуу дүйнөлөр болушу мүмкүн

Марина Онегина Дүйнөдө
VK X OK WhatsApp Telegram

Салттуу күн системасы курамы боюнча топторго бөлүнөт: төрт таштуу планета (Меркурий, Венера, Жер жана Марс), эки газ гиганты (Юпитер жана Сатурн) жана эки муз гиганты (Уран жана Нептун). Бирок жаңы изилдөө Уран жана Нептундун мурдагыдан кыйла таштуу структурага ээ болушу мүмкүн экенин көрсөтүүдө.

Изилдөө бул планеталардын таштар же суу менен толтурулган болушу керектигин билдирбейт. Керсинче, муз ядросу жалгыз мүмкүн болгон модел катары кабыл алынган түшүнүктүн акыркы эмес экенин баса белгилейт. Бул интерпретация карликтүү планета Плутон жөнүндө жыйынтыктар менен да шайкеш келет, ал негизинен таштуу материалдардан турат.

Уран жана Нептундун ички түзүлүшүн талдоо үчүн илимпоздор уникалдуу моделдөө методикасын колдонушту. «Муз гиганттарын классификациялоо өтө жөнөкөйлөтүлгөн, анткени Уран жана Нептун азырынча жетиштүү изилденген эмес», - деди Цюрих университетинин аспиранты жана изилдөөнүн башкы автору Лука Морф.

Моделдөө процесси ар бир планета үчүн тыгыздык профилин кездештирүү менен башталат. Андан кийин команда ушул профилге негизделген гравитациялык талааны аныктап, аны байкалган маалыматтарга ылайык келтирет жана мүмкүн болгон курам жөнүндө жыйынтык чыгарат. Бул цикл модель бар болгон маалыматтарга ылайык максималдуу тактыкка жеткенче кайталанат.

Көзкарашсыз жана физикалык жактан негизделген ыкманы колдонуп, изилдөөчүлөр муз гиганттарынын ички түзүлүшү жөн гана суу катары кабыл алынган муз менен чектелбестигин аныкташты. «Биз бул гипотезаны дээрлик 15 жыл мурун сунуштай баштаганбыз, эми аны тастыктоо үчүн сандык маалыматтарга ээ болдук», - деп кошумчалады Цюрих университетинин профессору жана долбоордун демилгечиси Равит Хеллед. Натижалар ар бир планетада суу жана таштуу катмарлар болушу мүмкүн экенин көрсөтүүдө.

Ошондой эле жаңы маалыматтар Уран жана Нептундун магнит талааларын тереңирээк түшүнүүгө жардам берет. Жердин магнит талаасынан айырмаланып, ал эки так полюс менен белгиленген, бул планеталардын магнит талаалары татаал жана көп полярдуу. Хеллед моделдерде магниттик динамо-эффекттерди жаратуучу «иондук суу» катмарлары бар экенин белгиледи, бул байкалган магнит талааларындагы аномалияларды түшүндүрөт. Мындан тышкары, Урандын магнит талаасы Нептунга караганда тереңирээк булакка ээ болушу мүмкүн экендиги аныкталды.

Жаңы интерпретацияларга карабастан, белгисиздиктер дагы бар. «Негизги маселелердин бири - физиктер материалдардын экзотикалык температураларда жана басымдарда кандайча жүрөрүн толук түшүнүшпөйт, бул биздин жыйынтыктарга таасир этиши мүмкүн», - деп баса белгиледи Морф.

Алынган натыйжалар планеталардын ички түзүлүшүн түшүнүүгө жаңы мүмкүнчүлүктөрдү ачып, узак мөөнөттүү болжолдорду шектенүүгө алып келет жана планетардык чөйрөдө материал таануу боюнча маанилүү аспектилерди баса белгилейт. «Уран жана Нептун таштуу же муз гиганттары болушу мүмкүн, колдонгон моделдерге жараша. Учурда маалыматтар жетишсиз, бул планеталарга өзүнүн чыныгы табиятын ачуу үчүн атайын миссияларды өткөрүүнүн зарылдыгын баса белгилейт», - деп жыйынтыктады Равит Хеллед.
VK X OK WhatsApp Telegram

Дагы окуңуз:

Пансионат «Нептун»

Пансионат «Нептун»

Пансионат «Нептун» Иссык-Куль көлүнүн курорттук аймагында, Корумду айылында (Чолпон-Ата шаарынан...

Комментарий жазуу: