Кыргыз Мамлекеттик Марионеткалар Театры им. М.Жангазиева
Куурчак театры Кыргызстанда биринчи жолу 1938-жылы пайда болгон.
Эртеден эле кыргыз балдары, ошондой эле көпчүлүк чоңдор, жыгачтан жасалган бийлеген козу көрсөтмөлөрүн жакшы көрүшчү. Кыргыздарда куурчак оюндарына окшош башка оюндар да болгон. Биздин кылымдын башында эл арасында эң белгилүү жана сүйүктүү оюнчу, куурчак театрынын энтузиасты Адамкалый Байбатыров, Кыргызстанда профессионал куурчак театры түзүлмөйүнчө, өзүнүн куурчак көрсөтмөлөрү менен көрүүчүлөрдүн алдына чыгып жүргөн.
Театрды уюштуруу үчүн М.П. Волкова көп иштерди жасаган. Ал жаңы түзүлгөн театрынын көркөм жетекчиси, режиссери жана артисткасы болуп иштеген. Балдар үчүн пьесалар жазып, ролдорду ойногон.
Найденованын пьесасы боюнча коюлган спектакль жаңы куурчак театрынын көрүүчүлөрүнө жана досторуна - биздин республикабыздын балдарына биринчи белеги болду. Театрда коюлган кыргыз авторунун биринчи пьесасы таланттуу кыргыз режиссёру О. Сарбагышевдин жомогу болду.
1945-жылы театрга режиссер жана драматург Виктор Александрович Швембергер келип кошулду. Ал да, М.П. Волкова сыяктуу, өз ишин чын дилинен сүйгөн, анын келиши менен театрдын актерлору менен чоң иштер жасалды, артисттердин профессионалдык чеберчилигин үзгүлтүксүз жогорулатуу, куурчакчынын татаал кесибинин теориясы жана практикасы, кызыктуу образдарды жана жакшы спектаклдерди түзүү боюнча атайын окуу уюштурулду.
Убакыт өтүп, жаш театрынын репертуары байый берди.
Ошентип, В.А. Швембергер К. Эшмамбетова менен биргеликте жазган пьеса бүгүнкү күнгө чейин театрдын сахнасынан түшпөй келет.
Театрдын жашоосунун ар бир жылы үзгүлтүксүз изилдөөлөр жана күндөлүк эмгек менен толтурулган. Театрдын тагдыры - ага өмүрүн арнаган энтузиаст адамдардын тагдыры. Бүгүнкү күнү Республика куурчак театры - биздин өлкөнүн балдарынын сүйүктүүсү. Анткени куурчак спектакли - бул балдарды сахна искусствосуна биринчи жолу тартуу. Балалык курагында дүйнөнүн көркөмдүгүн, театр дүйнөсүн кабыл алуунун негиздери коюлат. Келечектеги инсанды тарбиялоо башталат.
Шекспир жана Пушкин, Андерсен жана Уальд, Перро жана Михалков, Джантошев жана Айтматов, Бектенов жана Абдумомунов театрынын репертуарын кооздошот. Афишаларда жаш драматургдардын жаңы аттары пайда болууда, мурдагы белгилүү драматург Жалил Садыков сыяктуу, ал куурчак театрында өсүп, драматург болуп калды. Анын пьесалары боюнча 30 жыл ичинде тогуз спектакль коюлган, ал эми онунчу премьерасы жакында "Булбул куштун арманы" аталышында болду. Жалпысынан 300дөн ашык спектакль коюлган. Б. Омуралиев, М. Тайбаев, Э. Мусаев, Ж.Кулманбетов, Ж. Саалаев, Ж. Айткулиев театр менен тыгыз жана жемиштүү кызматташып, балдар үчүн кызыктуу чыгармаларын сунушташат.
Театрдын түзүлүшүнө жана өнүгүшүнө биринчи муундун актерлору жана актрисалары чоң салым кошушкан. Алардын арасында К. Алгожоев, А. Анчарова, Д. Бошкоева, А. Усольцева, Н. Самородов, Л. Демина, А. Джаналиев, Е. Полоцкая, В. Зиновьева, А. Алгожоева, Н. Абдыкеримов, Р. Полякова, М. Щербань, Т. Старжинская жана башка көптөгөн адамдар бар.
Азыр театрдын жамааты ар кандай муундун артисттеринен турат. Жамааттын улуу мууну, анын негизги күчү Эркимбаев, Качкынова, Матвеев, Москалева, Шикматова, Мусаева, Иманалиева. Мастерлердин жанына таланттуу жаштар - Вишневская, Савинкова, Майлыбаева, Косов жана башкалар иштеп жатышат.
Театрды 20 жылдан бери Кубанычбек Алиев жетектеп келет, ал КРнын маданияттын эмгек сиңирген ишмери, эл аралык куурчак театрларынын УНИМЛ ассоциациясынын мүчөсү.
Куурчак театры, биздин республикадагы театрлардын арасында биринчи болуп чет өлкөгө "терезе" ачып, Борбордук Америка, Африка, Азия жана Европа өлкөлөрүндө ийгиликтүү гастролдорду өткөрүп, араб, дари, испан жана француз, монгол тилдеринде 200гө жакын спектакль ойноду, кыргыз куурчакчыларынын кичинекей көрүүчүлөрүнө түшүнүктүү болушу үчүн.
Театр РФ, Казахстан, Өзбекстан, Тажикстан, Түркмөнстанда гастролдордо болду.
«Көрүүчү менен диалогдо Театр улуу руханий мурастарга дайыма баш ийип, келечектеги Адам жана жаранды камкордук менен жана тынчтык менен тарбиялайт. Улуулар үчүн спектаклдерди түзүүгө дайыма умтулат. Биздин жамаат чыныгы театр социалдык активдүү болушу керек экенин дайыма эске алат. Ал терең кызыгуу менен актуалдуу стратегиялык милдеттерди коет: улуттук жана дүйнөлүк куурчак театрынын мыкты жетишкендиктерин түзүү, сактоо жана жайылтуу борбору болуу, Кыргызстандын жаш жарандарын эстетикалык жана руханий тарбиялоо борбору, кыргыз элинин руханий жана материалдык маданиятынын салттарын жана жетишкендиктерин сактоо борбору, фестивалдык жана гастрольдук ишмердүүлүктүн борбору, көркөм жана маданий акцияларды өткөрүү борбору, чыгармачылык жана тарбиялык-илимий долбоорлордун эксперименталдык базасы, кайрымдуулук ишмердүүлүгү борбору.» — Театрдын директору Сатылган Сазаев
Телефон: +996 (312) 67-06-41, 67-06-17
Факс: +996 (312)67-06-47
E-mail: [email protected]
г. Бишкек, ул. Абдрахманова, 230
