ЦК ВКП(б)нын чечими - жашоого

admin Архитектура
VK X OK WhatsApp Telegram
ЦК ВКП(б) токтому - жашоого

Конструктивизмдин көркөм принциптери композициялык маселелердин формалдык чечимдерине негизделген — бул жөнөкөй көлөмдөрдүн айкалышында, вертикалдуу жана горизонталдуу сызыктарды салыштырууда, дубалдардын калың массалары менен чоң айнек беттеринин контрастында көркөм эффектти издөөнү камтыйт. Белгилүү бир этапта бул багыт өзүнүн оң ролун ойноп, форма түзүү жана функционалдык максаттуулукту издөө жаатында жаңы мүмкүнчүлүктөрдү ачты, бирок, ачык көрүнгөн абстрактуулук, регионалдык өзгөчөлүктөрдүн жана улуттук мүнөздөмөлөрдүн жетишсиз чагылдырылышы себептүү, ал советтик адамдардын эстетикалык талаптарына толук жооп бербей калды, түшүнбөстүк жана олуттуу сындарды жаратты.
Бул стилистикалык багыттын кемчиликтери Кыргызстанда ошол учурдагы курулуш базасынын жана технологиясынын төмөнкү деңгээли, өзүнүн архитектуралык, инженердик жана курулуш кадрларынын профессионалдык даярдыгынын начардыгы менен күчөтүлдү. Мындай абалдын натыйжасында формалардын жана конструкцияларды кээде негизсиз татаалдандыруу, стилизациянын өнүгүшү пайда болду.
1931-жылы июнь айындагы ЦК ВКП(б) Пленумунда архитектурадагы формалисттик агымдар сынга алынды. Көлөмдөрдүн жана өнөр жай менен шаар курулушунун темптеринин өсүшү архитекторлордун күчтөрүн консолидациялоону, аларды реалдуу курулуштун муктаждыктарына жакындатууну талап кылды. Ишкердик аракеттерди бириктирүү жана конкреттештирүү каалоосу төмөнкү жактан келип чыкты, ошондуктан 1932-жылы ЦК ВКП(б) тарабынан «Литература-өнөр уюмдарын кайра куруу жөнүндө» токтом кабыл алынганда, ал терең канааттануу менен кабыл алынды.
Бул токтомдун негизинде өлкөнүн жазуучулары, сүрөтчүлөрү жана архитекторлорунун бирдиктүү чыгармачылык союздары түзүлдү. Жаңы түзүлгөн Архитекторлор Союзунун алдында реалдуу курулуш маселелерин чечүү үчүн чыгармачылык аракеттерди бириктирүү тапшырмасы коюлду. 1932-жылдан баштап советтик архитектура классикалык мурасын өздөштүрүү, социалисттик реализмдин чыгармачылык ыкмасын архитектуранын өзгөчөлүктөрүнө ылайык иштеп чыгуу багытында чечкиндүү өзгөрүүлөр менен өнүгөт.
Кыргызстан архитектурасынын революциядан кийинки биринчи этаптын татаалдыгына жана карама-каршылыгына карабастан, ал жаш республикадагы архитектуралык принциптердин калыптанышында чоң мааниге ээ болду. Бул мезгилдин эң маанилүү жыйынтыктарына республикадагы биринчи долбоорлоо уюму — «Киргоспроект» (1932-жыл) түзүлүшү кирет. Бул убакка чейин долбоорлоо иштерин негизинен Москвадагы архитектуралык-курулуш уюмдары же жергиликтүү практик инженерлер жүргүзүшкөн.
VK X OK WhatsApp Telegram

Дагы окуңуз:

Тентиев Жумабек

Тентиев Жумабек

Тентиев Жумабек Техникалык илимдердин доктору, профессор, Кыргыз Республикасынын Улуттук илимдер...

Фрунзе 1938-1939-жылдары

Фрунзе 1938-1939-жылдары

Башкаладагы өнөр жай жана маданияттын өнүгүшү Башкалада өнөр жай ишканалары жана мекемелеринин...

Шаар түзүүчү фактор

Шаар түзүүчү фактор

Өнөр жай архитектурасы. Бүгүнкү күндө Кыргызстанда 130 тармак жана тармакча бар. Анын продукциясы...

Курулуш материалдары

Курулуш материалдары

1917-жылга чейин Кыргызстан аймагында негизинен сезондук иштеген 6 жарым-жартылай кирпич заводдору...

Саясий плакат

Саясий плакат

1970—1980-жылдарда көрнөк-жарнактын идеялык жана көркөм деңгээлин жогорулатуу тенденциясы менен...

Кутуев Мухамедий

Кутуев Мухамедий

Кутуев Мухамедий (1949), техникалык илимдердин доктору (1994), профессор (1996) Кыргыз. Барскоон...

Комментарий жазуу: