«Бул инструменттер адилеттүү жана натыйжалуу салык системасын түзөт»
Кыргыз Республикасынын Мамлекеттик салык кызматы салык төлөөчүлөрдүн электрондук товар-транспорт накладналарын (ЭТТН), электрондук эсеп-фактураларды (ЭСФ) жана контролдук-кассалык машиналарды (ККМ) колдонууга милдеттүү болгон учурлары тууралуу маалымат берди.
ЭТТН төмөнкү товарларды сатуу менен алектенген бардык салык төлөөчүлөр тарабынан колдонулушу керек:
- нефть жана нефть продуктулары;
- алкоголь жана тамеки продукциясы;
- 2027-жылдан баштап — дары-дармектер жана медициналык буюмдар.
Электрондук товар-транспорт накладнасы колдонулган салык системасынан көз каранды эмес.
ЭСФ болсо, товарларды, кызматтарды же иштерди сатуу процессинде сатуу тарабынан түзүлөт, андан кийин сатып алуучу документти белгиленген мөөнөттө тастыктоосу керек. Бул документ жүктөө фактын жана товарлардын баасын каттайт.
Бирок, төмөнкү категориядагы салык төлөөчүлөр үчүн ЭСФ түзүү милдеттүү эмес:
- нөлдүк ставкасы жана жылдык кирешеси 15 миллион сомго чейин болгон жөнөкөйлөтүлгөн салык системасындагы адамдар;
- физикалык жактарга кызмат көрсөтүүчү патенттик кызматкерлер;
- патент менен соода кылгандар;
- өз продукциясын саткан айылдык өндүрүүчүлөр;
- физикалык жактар менен гана иштеген бирдиктүү салыктагы ишкерлер;
- 0,5% ставкасы боюнча бирдиктүү салык төлөөчүлөр жана атайын экономикалык зоналардын резиденттери.
Эгер ЭСФди колдонууга милдеттүү салык төлөөчү, эсеп-фактураларды түзүүдөн бошотулган сатучыдан товар сатып алса, ал сатып алуулар тууралуу маалыматты ЭСФ системасына «Системанын катышуучулары эмес адамдардан сатып алууда товарлар жөнүндө маалыматты киргизүү» электрондук документи аркылуу өз алдынча киргизиши керек.
Исключения: өндүрүүчүлөрдөн сатып алынган айыл чарба продукциясы; алкоголь, тамеки, зергерчилик буюмдар, нефть жана нефть продуктулары, дары-дармектер жана медициналык буюмдар, ошондой эле салык текшерүүлөрүнүн актылары бар товарлар.
Эгер баштапкы документтерсиз товар сатып алынса жана ЭСФ системасында жок болсо, салык төлөөчүнү товардын баасынан 5% өлчөмүндө айып пул күтүп турат.
Контролдук-кассалык машина (ККМ) ар бир коммерциялык операцияны каттайт, чек берет жана маалыматтарды салык органдарына өткөрүп берет.
ККМ төмөнкү учурларда колдонулбайт: патент боюнча соода жүргүзүүдө жана атайын салык режимдери бар аймактарда.
Бирок, бирдиктүү салык боюнча жөнөкөйлөтүлгөн салык системасында иштеген ишкерлер ККМди колдонууга милдеттүү.
Салык кызматынын өкүлдөрү ЭТТН, ЭСФ жана ККМди киргизүү товар жүгүртүүнүн ачыктыгын жогорулатууга, салык башкарууну жакшыртууга жана экономиканы легалдаштырууга көмөктөшөрүн баса белгилешти. Бул инструменттер адилеттүү жана натыйжалуу салык системасын түзүүгө жардам берет.
Сүрөт www
