Ноябрь айынын башында Кыргызстандын 19 миңден ашык жараны «Тундук» мобилдик тиркемесин колдонуп, насыя алууга өзүн-өзү тыюу салуу үчүн арыз беришти, бул тууралуу Улуттук банктын маалыматы боюнча.
«Насыя алууга өзүн-өзү тыюу салуу» түшүндүрмөсү
Бул жарандарыбызга насыяларды жана карыздарды өз атына алуу мүмкүнчүлүгүн алдын ала чектөөгө мүмкүндүк берген акысыз жана ыктыярдуу чара.
Бул механизмди киргизүүнүн максаттары:
Башкы милдеттердин бири — алдамчылыктын алдын алуу жана керектөөчүлөрдү коргоо: насыялар башка адамдардын атына уурдалган же жалган маалыматтар менен берилген учурларды жокко чыгаруу, ошондой эле карыз капкындарына түшүү коркунучун азайтуу жана талаштуу маселелерди чечүү.
Мындан тышкары, бул жарандарыбызга насыя профилин көзөмөлдөөгө, каалаган убакта өз атына «санариптик локот» коюуга мүмкүнчүлүк берет.
Каржылык сактык: жарандарыбыз каржылык чечимдерин ойлонуп кабыл алууга мүмкүнчүлүк алышат.
Тыюуну орнотуу жана алып салуу процесс
Жарандарыбыз мамлекеттик электрондук кызматтар порталы (Tunduk тиркемеси) аркылуу тыюуну оңой эле орнотуп же алып сала алышат, бул үчүн эч кандай чыгым талап кылынбайт.
Колдонуу чөйрөсү
Кыргызстанда эки негизги насыя бюросу иштейт — КИБ «Ишеним» жана КИБ «СЭС».
Биринде тыюуну орнотуу жетиштүү, анткени насыя берүүчүлөр эки бюродо да маалыматты текшеришет.
Күтүү мөөнөтү
Тыюуну алып салуу дароо болбойт, арыз берилгенден кийин 12 сааттан кийин болот. Бул убакыт ичинде жаран тыюуну алып салууну токтото алат, жана коргоо күчүндө калат, бул шашылыш чечимдерди болтурбайт жана коопсуздукту жогорулатат.
Каржы уюмдарынын милдеттери
Насыя берилгенге чейин каржы уюмдары активдүү тыюунун бар-жогун текшерүүгө милдеттүү. Эгерде тыюу бар болсо, насыя берүүчү келишим түзүүдөн баш тартууга жана себептерин көрсөтүүгө укуктуу.
Юридикалык кесепеттер
Эгерде активдүү тыюу менен насыя берилсе, мындай келишим күчүнө кирбейт (жокко чыгат).
Жаран мындай келишим боюнча милдеттенмелерди албайт, ал эми насыя берүүчү акчаны кайтарууну талап кылууга укугу жок. Бул эрежени бузгандыгы үчүн жоопкерчилик насыя берүүчүнүн мойнуна жүктөлөт.
Этап-этабы менен көрсөтмө (Tunduk тиркемеси аркылуу)
Өзүн-өзү тыюу салуу үчүн: Tundukка кирүү → «Насыя алууга өзүн-өзү тыюу салуу» опциясын тандоо → «Арыз берүүнү толтуруу» баскычын басуу → насыя бюросун тандоо → аракетти тастыктоо. Коргоо дароо активдештирилет.
Тыюуну алып салуу үчүн: ошол эле опцияга кирүү → КИБди тандоо → «Өзүн-өзү тыюуну алып салуу» баскычын басуу. Алып салуу автоматтык түрдө 12 сааттан кийин болот.
Алып салууну токтотуу үчүн: Арыз берилгенден кийин 12 сааттын ичинде кызматка кирип, «Арызды токтотуу» баскычын басуу керек — коргоо сакталат.
