Прозаик, очеркист, переводчик Айткулу Убукеев (Кубатбек)

Прозаик, очеркист, переводчик А. Убукеев 1921-жылы Ысык-Көл облусунун Ак-Суй районунун Кереге-Таш айылында кедей үй-бүлөдө төрөлгөн. 1921-жылы ал алты айлык мугалимдер курстарын аяктаган, 1937-жылы Москвада Жогорку курулуш курстарын бүтүргөн.

12 жашынан баштап байлардын колунда иштеген. 1921-1925-жылдары Кереге-Таш башталгыч мектебинде мугалим болуп иштеген. 1926-жылы Каракол кантонунун комсомол комитетинин катчысы болуп шайланган. 1932-1935 жана 1945-1946-жылдары жооптуу партиялык кызматта иштеген, 1947-1955-жылдары Кыргызстандын СП башкармалыгынын катчысы болуп кызмат кылган. 1925-жылдан тартып А. Убукеев журналистикада иштеп, «Эркин-Тоо» газетасында литсотрудник болуп баштаган. Ал республикадагы жаштар газетасы «Ленинчил жаштын» уюштуруучуларынын бири болуп, 1926-жылы анын биринчи редакторлорунун бири болуп иштеген. 1930-жылы ал бир эле учурда үч газетанын редактору болуп дайындалган: кыргызча — «Кызыл пахтачы», орусча — «Рыбачье — Памирстрой» жана өзбекче — «Коммунист». 1937-жылы «Коммунист» газетасынын жана «Социалисттик мал чарба» журналынын редактору болуп дайындалган. 1955-1961-жылдары жооптуу катчы, 1961-1965-жылдары «Чалкан» журналынын башкы редактору болуп иштеген.

1928-жылдан тартып басылып чыккан. А. Убукеевдин адабий тармактагы алгачкы тажрыйбалары сын макалалар болуп, андан кийин ал очерк, фельетон, сатиралык сүрөттөмөлөр, пьесалар жана интермедиялар автору катары өзүн бекемдеген, кийинчерээк прозаик катары да белгилүү болгон. А. Убукеевдин эң маанилүү чыгармасы «Чыр Дебе» («Кырдаалдын тоосу») романы болуп, 1974-жылы жарык көргөн. Ал 1940-жылы басылып чыккан Э. Кренкельдин «Папанин лагеринин» китебин кыргыз тилине которгон.

1943-жылдан бери КПССтин мүчөсү, 1942-жылдан бери СССР СПнин мүчөсү, 1930-жылдан бери СССР СЖнин мүчөсү.

«Знак Почета» ордени, «Эмгек отличи үчүн», «Улуу Ата Мекендик согуштагы эрдик эмгеги үчүн 1941—1945-жылдар», «Эмгек эрдиги үчүн» медалдары, Кыргыз ССР Жогорку Кеңешинин, Кыргызстандын ЛКСМ ЦКсынын жана башка уюмдардын Ардак грамоталары менен сыйланган.

АЙРЫМ ЖАРЫЯЛАР

кыргыз тилинде:
Жыргал: Ангемелер жыйнагы. —Ф.: Кыргызмамбас, 1954. — 120 б. Радость.
Койчуман: Ацгеме жана очерктер. — Ф.: Кыргызмамбас, 1955. — 92 б.
Ар-намыздын уулу: Повесть. —Ф.: Кыргызмамбас, 1956. — 172 б. Сын ар-намыза.
Байлык: Очерктер жана ангемелер. — Ф.: Кыргызмамбас, 1956.— 58 б. Богатство.
Саякат: Ангеме, фельетон, очерктер. — Ф.: Кыргызмамбас, 1959. — 394 б. Путешествие.
Бешик баласы беш тулейт;- Ангемелердин жыйнагы. —Ф.: Кыргызокуупедмамбас, 1961. — 124 б. Не легко стать человеком.
Кыз-жигит: Очерктер, ангемелер жыйнагы. — Ф.: Кыргызмамбас, 1961. — 132 б. Девушка-джигит.
Чыр-Дебе: Роман. —Ф.: Кыргызмамбас, 1964. —258 б. Холм раздоров.
Курандын сезу кудайдыкыбы?: Ангемелер. — Ф.: Мектеп, 1965. —90 б. Бога ли слова Корана?
Чыр-Дабе: Роман. —Ф.: Кыргызстан, 1967. —388 б. Холм раздоров.
Жакшынын шарапзты. — Ф.: Кыргызстан, 1969. — 130 б. Хорошие люди рядом.
Куйругу жок кулаалы: Фельетондун жыйнагы. — Ф.: Мектеп, 1970.— 135 б. Коршун без хвоста.
Терт агайын. — Ф.: Кыргызстан, 1970. —20 б. Четыре брата.
Ак була: Повесть жана ангемелер. —Ф.: Кыргызстан, 1972. —172 б. Белый хлопок.
Тандалган чыгармалар. — Ф.: Кыргызстан, 1975. — 486 б. Избранные произведения.
Саякат: Чыгармалар жыйнагы. —Ф.: Кыргызстан, 1980. —464 б. Путешествие.
Аксакал: Повесть, эскерүүлөр жана ангемелер. —Ф.: Кыргызстан,. 1985. — 256 б.
орус тилинде:
Рассказы, фельетоны. — Ф.: Киргизгосиздат, 1958. — 80 с.
Холм раздоров: Роман. — Ф.: Кыргызстан, 1974. — 224 с.

Котормолор

Кренкель Э., Ширшов П. В лагере Папанина: Рассказы. — Ф.: Киргизгосиздат, 1940. — 23 с.