Кыргыз Республикасынын Мамлекеттик салык кызматы «Дордой» соода комплексинде жаңы маалыматтык система «Базар» киргизилгендиги тууралуу жыйынтыктарды сунуштады.
Салык органынын маалыматына ылайык, 2025-жылдын 15-мартынан 15-августуна чейин «Дордой» соода-рынок комплексинде салык администрирлөөсү боюнча пилоттук долбоорду жүргүзүү тууралуу президент Садыр Жапаровдун Указы менен башталган долбоор ишке ашырылган.
Бул демилгени ишке ашыруу алкагында базар администрациясы салык агентинин функцияларын өзүнө алды, бул ишкерлердин салык милдеттенмелерин жана камсыздандыруу жардамына көзөмөл жүргүзүүгө мүмкүнчүлүк берди.
Долбоордун негизги максаты ишкерлер үчүн салык салууну жөнөкөйлөтүү жана ачык кылуу болуп калды.
Бул максатта салык органдары жана финансылык мекемелер менен өз ара аракеттенүүнү жеңилдеткен, салык администрирлөөсүн жакшырткан жана бизнес жүргүзүү үчүн ыңгайлуу шарттарды түзгөн заманбап санариптик платформа «Базар» маалыматтык системасы иштелип чыкты.
Мурда салык инспекторлору соода катарларын жеке түрдө кыдырып, ишкерлерге карыздары тууралуу маалымат берип турушкан, бул болсо түшүнбөстүктү жараткан: кээ бир ишкерлер патент сатып алса, кээ бирлери сатып албайт; кээ бирлери бир айда салык төлөсө, кийинки айда бул тууралуу унутуп калышкан.
Эми бардык процесстер санариптик деңгээлге өткөрүлдү, бул ар бир соода контейнеринин абалын реалдуу убакытта көзөмөлдөөгө мүмкүндүк берет.
Мындан тышкары, базар администрациясы азыр ишкерлер менен санариптик платформа аркылуу байланышта.
«Базар» системасынын функционалына кирет:
- онлайн-банк операцияларын жүргүзүү,
- бардык соода пункттарын, алардын мүлкүн жана ижарачыларын эсепке алуу,
- арыздар жана документтерди берүү жана иштетүү,
- салык жана камсыздандыруу жардамынын төлөнүшүн көзөмөлдөө,
- карыздарды онлайн-көзөмөлдөө,
- ижара, салык, социалдык төлөмдөр жана башка көрсөткүчтөр боюнча маалыматтарды текшерүү.
Бул бардык катышуучулардын салык төлөмдөрүн көзөмөлдөөгө, ошондой эле объектилердин ачылышы жана жабылышын реалдуу убакытта байкоого мүмкүнчүлүк берет.
Эгер карыз болсо, контейнер кызыл түскө боёлуп, төлөнгөн убактылуу мезгилдер жашыл түскө боёлот.
Пилоттук долбоордун жыйынтыктары төмөнкүлөр:
- «Дордой» базарында 13,697 салык төлөөчү жана 13,890 объект катталган,
- салык жана камсыздандыруу жардамынын администрирлөөсү кыйла жакшырды,
- салык түшүүлөрү үч эсе көбөйдү.
2025-жылдын 10 айында жыйналган салык 727 миллион сомдон ашты, ал эми жылдын жыйынтыгы боюнча 1 миллиард сомдон ашык жыйналары күтүлүүдө.
Пилоттук долбоордун ийгиликтүү аяктаганынан кийин «Базар» системасы «Кара-Суу» жана «Мадина» базарларында киргизилди. Кийинчерээк система Кыргызстандын бардык базарларына кеңейтилүү пландалууда.
Бул долбоор санариптештирүүнүн ишкерлердин ишин кандайча кыйла жеңилдетерин, аларды керексиз текшерүүлөрдөн куткарып, салык төлөө процессин ачык кылып, ар бир адам өзүнүн кирешелерине ылайык салык төлөй турганын көрсөттү.
Пилоттук долбоордун жыйынтыктары боюнча Салык кодексине өзгөртүүлөр киргизилди, алар базарлардын жана соода борборлорунун администрацияларына салык төлөөнү көзөмөлдөө боюнча ыйгарым укуктарды делегирлөөнү карайт.
Мындай көзөмөлдү жүргүзүү тартиби министрлер кабинетинин токтому менен бекитилет.
