АКШда палеонтологдор териси, тикенектери жана туяктары сакталган динозаврлардын «мумияларын» тапты

Елена Краснова Дүйнөдө
VK X OK WhatsApp Telegram
АКШда палеонтологдор динозаврлардын териси, тикенектери жана туяктары сакталган «мумияларын» тапты

Палеонтолог Пол Серено утконос динозавр эдмонтозаврынын калыбына келтирилген калдыктарын изилдеп жатат
Изилдөө, анын жыйынтыктары Science журналында жарыяланган, динозаврлардын анатомиясы жана алардын азыркы жаныбарлар менен байланышы тууралуу түшүнүгүбүздү өзгөртөт.

«Мумия» термини бул жерде шарттуу түрдө колдонулуп жатат: чыныгы биологиялык ткандар калган эмес. Динозаврлар өлгөндөн кийин, алардын денелери өтө жука, 0,25 миллиметр калыңдыктагы керамика менен капталган, бул алардын контурларын бекитип койгон.

«Бул таң калыштуу коинтегир, табигый маска, ушунчалык жука, аны дем менен үрүп жиберсе болот», — деп комментарий берди долбоорду жетектеген профессор Пол Серено.


Edmontosaurus annectens динозаврынын чешуйкалуучу териси.
Калдыктар алынгандан кийин, илимпоздор анатомиялык деталдарды кайра жаратуу үчүн микрокомпьютердик томография жана 3D моделдөө сыяктуу ар кандай ыкмаларды колдонушту. Изилдөөнүн жыйынтыктары Edmontosaurus annectens динозаврында арткы буттарында аттын туяктарына окшош үч туяк сымал бар экенин, ошондой эле мойнунан баштап кулагына чейин өтүп жаткан массивдүү тикенек структурасы бар экенин көрсөттү.


Edmontosaurus annectens динозаврынын реконструкциясы.
Бул ачылыш динозаврларда туяктардын бар экендигинин биринчи далили болуп калды — структура, мурда рептилияларда байкалган эмес. Изилдөөчүлөр ошондой эле туяктардын формасы ошол эле катмарларда табылган издер менен дал келгенин тастыкташты.


Edmontosaurus annectens туягы: мындай өзгөчөлүк биринчи жолу динозаврдан табылды.
Реконструкциянын жыйынтыгында, бул утконос динозаврында тыгыз чешуйкалуучу териси, мойнунда жоон жипчелер жана тикенектери бар кулагы бар экендиги аныкталды, ар бир тикенек өзүнчө омурткага туура келет. Ошентип, Edmontosaurus annectens биринчи туякка ээ жердеги жаныбар болуп калды, анын алды жана арты буттары ар башка структурага ээ.

Профессор Серено бул ачылыш динозаврлардын жумшак ткандарын изилдөөнүн жаңы доорун ачат деп белгиледи. Колдонулган ыкмалар башка түрлөрдүн структурасын изилдөөгө жардам берип, байыркы жана азыркы организмдердин эволюциялык байланыштарын тактоо үчүн жардам берет.


66 миллион жыл мурун утконос динозавр эдмонтозаврынын сүрөттөлүшү.
VK X OK WhatsApp Telegram

Дагы окуңуз:

"Мумия" иши

"Мумия" иши

"Мумия" иши Кыргызстандын маданият министри Тугелбай Казаков, кимдин буйругу менен...

Комментарий жазуу: