Бул оорулардын эң кооптуу формаларына жүрөк булчуңунун канынын жетишсиздигинен келип чыккан миокард инфаркти жана мээде кандын агымын кескин бузулуу менен мүнөздөлгөн инсульт кирет.
Бул оорулардын жаш муунду көбүрөөк камтышы тынчсыздандырат. БЦУЗдун адистеринин айтымында, 20-30 жаштагы кыргызстандыктар арасында инфаркт жана инсульт учурлары көбөйүүдө.
Эки абал да кенеттен өнүгөт, кан тамырларынын жабылышынын натыйжасында кандын маанилүү органдарга жетпей калуусу менен байланыштуу.
Негизги коркунуч факторлоруна төмөнкүлөр кирет:
- тамеки тартуу;
- алкоголду ашыкча колдонуу;
- саламаттыкка зыяндуу тамактануу жана ашыкча салмак;
- физикалык активдүүлүктүн жетишсиздиги;
- гипертония, диабет жана жогорку холестерин;
- туруктуу стресстер.
Медициналык адистер тынчсыздандырган симптомдорго көңүл буруунун маанилүүлүгүн белгилешет.
Инфаркттын симптомдору:
- грудь аймагында ооруну же оорчулукту сезүү;
- колго, моюнга, жаңгакка же аркага берилген ооруу;
- дем алуу кыйынчылыгы, кусуу, баш айлануу;
- суук тер, бозоруу, жалпы начар сезүү.
Инсульттун симптомдору:
- беттин, колдун, буттун кенеттен алсыроосу же сезимсиздиги (адатта бир тарапта);
- сөз сүйлөөдө кыйынчылык, түшүнбөстүк;
- көздүн көрүүсү менен байланышкан көйгөйлөр;
- баш айлануу, тең салмакты жоготуу, күчтүү баш оору;
- сознаниени жоготуу.
«Жүрөк-кан тамыр оорулары байкалбай өнүгүшү мүмкүн, бирок алардын көпчүлүгүн алдын алууга болот. Профилактика тамактанууга, физикалык активдүүлүккө жана туруктуу медициналык текшерүүлөргө аң-сезимдүү мамиледен башталат», — деп билдиришти БЦУЗдан.
Кыргызстанда жүрөк-кан тамыр оорулары өлүм деңгээли боюнча биринчи орунда турат, жалпы учурлардын 52 пайызынан ашык бөлүгүн түзөт.
