Прозаик, драматург Ш. Бейшеналиев Нарын облусунун азыркы Ак-Тал районундагы Куртка айылында дыйкан үй-бүлөсүндө төрөлгөн. 1943-жылы Тоголок Молдо атындагы толук эмес мектепти аяктап, 1952-жылы КГУнун филология факультетин бүтүргөн. 1962-1964-жылдары Москвадагы СССРдин Жогорку партия мектебинде окуган.
Эмгек жолун Ак-Тал районундагы толук эмес мектепте мугалим болуп баштап, кийинчерээк анын директору болуп иштеген. 1952-жылдан тарта Кыргыз ССРинин ИЯЛИнин илимий кызматкери, 1954-жылдан Кыргызстандын ЛКСМ ЦКсынын катчысы, 1956-жылдан «Жаш ленинчи» журналынын башкы редактору, 1964-жылдан «Ала-Too» журналынын башкы редактору, «Ленинчил жаш» газетасынын жооптуу редактору болуп иштеген. 1959-1964-жылдары Кыргызстандын жазуучулар союзунун башкармалыгынын катчысы, 1968-1986-жылдары чет өлкөлөр менен достук жана маданий байланыштар коомунун кыргыз бөлүмүнүн төрагасынын орун басары, төрагасы болуп иштеген.
13 жашында Ш. Бейшеналиев райондук «Колхозчу» газетасына жаш корреспондент болуп иштей баштаган. 1950-жылы «Чыныгы достук» («Настоящая дружба») повестин жарыкка чыгарган. Анын чыгармаларына «Таалай жолу» («Путь к счастью») (1962), «Болот калем» («Стальное перо») (1981), «Данкка жараша жук» («Бремя славы») (1973) романдары кирет.
Советтик балдар жана чет өлкөлөрдүн балдары үчүн «Кычан», «Белый верблюжонок», «Рогатый ягненок», «Ласточка», «Аманат», «Сын Сарбая» жана башка чыгармалары белгилүү болду. Ш. Бейшеналиевдин китептери бир тууган республикалардын элдеринин тилдерине, ошондой эле дүйнөнүн көптөгөн тилдерине которулган. Ал «Кычан», «Холостяки», «Друг» жана башка пьесалардын автору. Ал Л. Н. Толстой, М. Шолохов, К. Фединдин чыгармаларын, А. П. Чехов, Г. Ибсендин пьесаларын кыргыз тилине которгон.
1976-жылы «Рогатый ягненок» китеби Г. X. Андерсендин эл аралык сыйлык дипломун алган, 1982-жылы Токтогул Сатылганов атындагы Кыргыз ССРинин Мамлекеттик сыйлыгына ээ болгон.
Кыргыз ССРинин искусствосунун эмгек сиңирген ишмери (1974).
1950-жылдан КПССтин мүчөсү, 1951-жылдан СССРдин Жазуучулар союзунун мүчөсү.
Элдер достугунун ордени, «Улуу Ата мекендик согушта 1941-1945-жылдардагы эмгеги үчүн», «Эмгек айырмасында», «В. И. Лениндин туулган күнүнө 100 жыл толуусуна байланыштуу», «Улуу Ата мекендик согуштагы 40 жылдык жеңиш үчүн» медалдары менен сыйланган. Кыргыз ССРинин Жогорку Кеңешинин Ардак грамоталары, Украин ССРинин Жогорку Кеңешинин Ардак грамоталары, ошондой эле ЧССР, МНР, Дүйнөлүк тынчтык кеңешинин медалдары, «Тынчтыкка кошкон салымы үчүн» Ардак белгиси жана башка сыйлыктары бар.
Кыргыз ССРинин Жогорку Кеңешинин X чакырылышынын депутаты болуп шайланган.
АЙРЫМ ЖАРЫЯЛАР
кыргыз тилинде
Алкыш. — Ф.: Кыргызмамбас, 1953. — 202 б. Рахмат.
Демилге. — Ф.: Кыргызокуупедмамбас, 1954.— 100 б. Башталыш.
Ак тайлак: Повесть. — Ф.: Кыргызокуупедмамбас, 1955. — 35 б. Белый верблюжонок.
Кычан: Повесть. — Ф.: Кыргызокуупедмамбас, 1956. — 243 б.
Таалай жолу: Роман. — Ф.: Кыргызмамбас, 1957.—351 б. Путь к счастью.
Табышмакчы Чынара. — Ф.: Кыргызокуупедмамбас, 1960. — 30 б. Находчивая Чинара.
Карлыгач: Ангемелер, публицистикалык-сатиралык этюддар жана комедия. — Ф.: Кыргызмамбас, 1961. — 203 б. Ласточка.
Укук. — Ф.: Кыргызокуупедмамбас, 1960.— 184 б. Право.
Таалай жолу: Роман. — Ф.: Кыргызмамбас, 1962. — 424 б. Путь к счастью.
Кордун тукуму; Солдат махаббаты: Повесттер. — Ф.: Кыргызстан, 1965, —344 б. Племя униженных; Любовь солдата.
Муйуздуу козу.— Ф.: Мектеп, 1965. — 40 б. Рогатый ягненок.
Кычан: Повесть. — Ф.: Мектеп, 1967. — 244 б.
Данакер: Повесттер, ангемелер жана очерктер. — Ф.: Мектеп, 1969. — 218 б. Примиритель.
Урпактар уну: Роман-публицистика. — Ф.: Кыргызстан, 1969. — 316 6. Голос наследников.
Данкка жараша жук: Роман. — Ф.: Кыргызстан, 1973. — 464 б. Время славы.
Тoo койнундагы гул: Пьесалар жыйнагы. — Ф.: Кыргызстан, 1975.— 280 б. Цветы в горах.
Аманат: Повесттер. — Ф.: Мектеп, 1976. — 303 б.
Тандалган чыгармалар: Роман жана драмалар. — Ф.: Кыргызстан, 1978. — 472 б. Избранное.
Т андалмалар: Повесттер. — Ф.: Мектеп, 1978. — 468 б. Избранное.
Муйуздуу козу: Ангемелер. — Ф.: Мектеп, 1980. — 52 б. Рогатый ягненок.
Болот калем: Роман. — Ф.: Кыргызстан, 1981. — 424 б. Стальное перо.
Болот калем: Роман. — Ф.: Кыргызстан, 1983. — 534 б. Стальное перо.
Досума белек: Ангемелер. — Ф.: Мектеп, 1983. — 53 б. Подарок другу.
Табышмакчы Чынара: — Ангеме. — Ф.: Мектеп, 1985. — 28 б. Загадки Чинары.
Тандалмалар. — Ф.: Кыргызстан, 1987. — 448 б. Избранное.
орус тилинде
Кычан: Повесть.—М.: Мол. гвардия, 1957.— 103 с.
Белый верблюжонок. — М.: Дет. лит., 1958. — 32 с.
Путь к счастью: Роман. — М.: Мол. гвардия, 1958.— 185 с.
Кычан: Повесть. — М.: Дет. лит., 1959.— 175 с.
Чинара: Рассказ. — М.: Дет. лит., 1960.— 16 с.
Кычан: Повесть. — М.: Дет. лит., 1961,— 175 с.
Ласточка: Рассказ.—М.: Мол. гвардия, 1962. — 35 с.
Когда тебя любят: Пьеса. — М.: ВУОАП, 1963. — 68 с.
Благодарность: Повесть. — Ф.: Киргизучпедгиз, 1963.— 199 с.
Путь к счастью: Роман. —М.: Мол. гвардия, 1963. —592 с.
Рогатый ягненок: Рассказы. — М.: Дет. лит., 1965.
Кычан: Повесть. — М.: Молот, 1967.— 130 с.
Любовь солдата: Повесть. — М.: Воениздат, 1967.—33 с.
Сын Сарбая: Повесть.—М.: Дет. лит., 1967.— 119 с.
Кычан: Повесть. — М.: Мол. гвардия, 1968.— 143 с.
Маленькая всадница: Рассказ. — М.: Дет. лит, 1971. — 47 с.
Сыны гор: Повесть. — М.: Воениздат, 1972. — 240 с.
Голос наследников: Роман. — М.: Сов. писатель, 1973. — 247 с.
Аманат: Повесть. — М.: Дет. лит., 1975.— 128 с.
Испытание славой: Роман. — М.: Сов. писатель, 1976. — 318 с.
Сын Сарбая; Аманат: ]овести. — М.: Дет. лит., 1978.— 320 с.
Кычан: Повесть. — Ф.: Лектеп, 1979.— 176 с.
Рогатый ягненок; Бодлшый без рожек: Рассказы. — Ф.: Мектеп, 1980, —52 с.
Рогатый ягненок; Бод.ивый без рожек. — Ф.: Мектеп, 1981, —52 с.
Очарованный наследник Повести. — Ф.: Мектеп, 1982.— 352 с.
Кычан: Повесть. — М.: Лол. гвардия, 1983.— 159 с.
Подарок другу; Рассказу — Ф.: Мектеп, 1984.— 45 с.
Стальное перо: Роман.-М.: Сов. писатель, 1985.— 480 с.
Загадки Чинары: Расскаы. — Ф.: Мектеп, 1986.— 20 с.
Стальное перо: Роман. —М.: Сов. писатель, 1987.— 477 с.
Сын Сарбая; Испытание славой: Роман и повесть. — М.: Худож.лит., 1987. — 543 с
СССР элдеринин тилдеринде
Белый верблюжонок: Повесть. — Баку: 1958.— 48 с. — азерб.
Белый верблюжонок. — Ашхабад: Туркменгосиздат, 1959. — 30 с.— туркм.
Благодарность: Повесть,—Ташкент: Еш гвардия, 1960.— 127 с,— узб.
Кычан: Повесть. — Вильнюс: Литгосиздат, 1961. — 175 с. — литов.
Белый верблюжонок: Повесть — Душанбе: Таджгосиздат, 1961. — 30 с. — тадж.
Белый верблюжонок: Повесть. — Кишинёв: Картя Молдовеняска, 1961. — 31 с. — молд.
Белый верблюжонок: Повесть. — Рига: Латвгосиздат, 1962. — 30 с.— латыш.
Кычан: Повесть.— Кишинев: Картя Молдовеняскэ, 1963.— 185 с.— молд.
Белый верблюжонок: Повесть. — Киев: Детгиз, 1964. — 32 с. — укр.
Белый верблюжонок: Повесть. — Ташкент: Еш гвардия, 1964.—30 с. — узб.
Кычан: Повесть.— Минск: Беларусь, 1964.— 160 с. — белорус.
Кычан: Повесть. — Рига: Латвгосиздат, 1964.— 132 с. — латыш.
Рогатый ягненок: Рассказ.. — Баку, 1968. — 30 с. — азерб.
Кычан: Повесть. — Баку: 11970.— 132 с. — азерб.
Кычан Джакыпов. — Нукусе: Каракалпакия, 1970.— 29 с. — каракалп.
Ласточка. — Киев: Радяньска Украина, 1971. —45 с. — укр.
Кычан: Повесть. — Ташкещт: Еш гвардия, 1972.— 167 с.— узб.
Маленькая всадница. — Кызыл: Тувин. кн. изд-во, 1972. — 46 с.— тувин.
Рогатый ягненок. — Киев: 'Вэсэлка, 1972.— 122 с. — укр.
Кычан: Повесть —Киев: ВТэсэлка, 1973.— 151 с. — укр.
Маленькая всадница: Расссказ. — Кишинев: Лумина, 1974. — 44 с. — молд.
Ранный ягненок; Рассказ. — Таллин: Ээсти раамат, 1975. — 49 с.— зет,
Сын Сарбая: Повесть. — Рига: Лиесма, 1975. — 277 с. — латыш.
Сын Сарбая: Повесть. — Ташкент: Еш гвардия, 1975. — 217 с. — узб.
Маленькая всадница: Рассказ. — Баку: Гянджлик, 1976. — 52 с.— азерб.
Рогатый ягненок: Рассказ. — Душанбе: Маориф, 1976.—28 с. — тадж.
Маленькая всадница: Рассказ. — Ташкент: Еш гвардия, 1977.—39 с. — узб.
Аманат: Повесть. — Рига: Лиесма, 1981. — 168 с. — латыш.
Рогатый ягненок. — Алма-Ата: Жалын, 1981. — 128 с. — каз.
Аманат: Повесть. — Баку: Гянджлик, 1982.— 133 с. — азерб.
Аманат: Повесть. — Минск: Юнацтва, 1982.— 188 с. — белорус.
Аманат: Повесть. — Вильнюс: Вага, 1982.— 143 с. — литов.
Испытание славой. — Киев: Днипро, 1982. — 288 с. — укр.
Рогатый ягненок: Рассказ. — Ереван: Советакан грох, 1983. — арм.
Кычан: Повесть. — Кишинев: Лит. артистикэ, 1984.— 192 с. — молд.
Голос наследников: Роман.—Алма-Ата, Жалын, 1985. — каз.
Голос наследников: Роман. — Алма-Ата: Жазушы, 1985. — 270 с.— каз.
Горные тюльпаны. — Вильнюс: 1985. — литов.
Рогатый ягненок: Рассказ. — Рига: Лиесма, 1985. — 31 с. — латыш.
Рогатый ягненок; Бодлшый без рожек: Повести. — Баку: Гянджлик, 1987. — азерб.
Рогатый ягненок; Бодливый без рожек: Повести.—Душанбе: Мао¬риф, 1987. — 78 с. — тадж.
Кычан: Повесть. — Киев: Вэсэлка, 1987. — укр.
Рогатый ягненок; Бодливый без рожек: Повести. — Таллин: Ээсти раамат, 1987.—эст.
Сын Сарбая: Рассказ. — Тбилиси: Накадули, 1987. — 271 с. — груз.
чет өлкөлөрдүн элдеринин тилдеринде
Рогатый ягненок: Рассказы.— М.: Прогресс, 1970.—23 с. — гуджарати.
То же. — малаялам.
Рогатый ягненок: Рассказы. — М.: Прогресс, 1971. — 22 с. — бенгали.
Рогатый ягненок: Рассказы. — М.: Прогресс, 1972. — 22 с. — хинди.
Рогатый ягненок: Рассказы. — М.: Прогресс, 1973. — 24 с. — араб.
Рогатый ягненок: Рассказы. — М.: Прогресс, 1974.—24 с.— англ. То же. — гуджарати.
То же.— бенгали.
То же. — перс.
Рогатый ягненок: Рассказы.—М.: Прогресс, 1974. — 22 с. — мала- зийск.
То же. — маратхи.
То же.— текст парал. на рус., индонез.
То же. — урду.
Рогатый ягненок. — М.: Прогресс, 1980. — 22 с. — каннада.
То же. — нем.
То же. — англ.
То же. — телугу.
Ласточка: Повесть. — М.: Сов. писатель, 1985. — англ.
Ласточка: Повесть.—М.: Сов. писатель, 1985. — пол.
Белый верблюжонок: Рассказ. — Берлин: Киндербухферлаг, 1985. нем.
Рогатый ягненок: Повесть. — М.: Сов. писатель, 1985. — фр.
Бодливый без рожек: Повесть. — М.: Радуга, 1986. — англ.
Бодливый без рожек: Повесть. — М.: Радуга, 1986. — исп.
Аманат: — Повесть. — Варшава: Наша Ксензария, 1987. — пол.
