Эки жыл бою илимпоздор 128 чоң кишини, негизинен орто жана кары курактагыларды, байкоо жүргүзүштү, алардын көпчүлүгү остеоартриттен улам жамбаштарында созулмалы ооруга кабылган. МРТ жана машина үйрөнүү методдорунун жардамы менен алар ар бир катышуучунун «мээ курагын» аныктап, аны чыныгы курак менен салыштырышты.
Brain Communications журналында жарыяланган изилдөөнүн жыйынтыктары үмүт берерлик: жашоо образы мээнин курайыш процессинде маанилүү роль ойнойт.
Текшерүүнүн жүрүшүндө айрым факторлор мээнин чыныгы курагынан улуу көрүнүшүнө себеп болорун аныкташты. Алардын катарына созулмалы оору, төмөн киреше деңгээли, билимдин жетишсиздиги жана социалдык кыйынчылыктар кирет, бирок убакыттын өтүшү менен бул байланыштар алсырайт.
Керсине, коргоочу адаттар туруктуу жана байкалаарлык таасир көрсөттү. Алар изилдөөчүлөр тарабынан төмөнкүлөргө киргизилди:
- толук калыбына келтирүүчү уктоо
- саламат салмакты сактоо
- стрессти натыйжалуу башкаруу
- тамеки тартуудан баш тартуу
- кубаттуу социалдык байланыштар жана колдоо мамилелери
- өмүргө оптимисттик көз караш
Көптөгөн оң факторлорду билдирген катышуучулар изилдөөнү мээси чыныгы курагынан сегиз жылга жаш көрүнүшү менен башташты. Өзгөчө маанилүү, алардын мээси убакыттын өтүшү менен курайышы жайлап калды.
Бул факторлорго адамдар кандайдыр бир деңгээлде таасир эте алышат. Мисалы, стрессти кабыл алуу ыкмасын өзгөртүүгө, уктоонун сапатын жакшыртууга жана оптимизмди өнүктүрүүгө болот.
Изилдөө саламаттыкты сактоочу жүрүм-турум факторлору оору деңгээлин төмөндөтүп, физикалык абалды жакшыртпастан, мээнин жалпы саламаттыгын да кыйла бекемдээрин тастыктады.
Ар бир саламат адат өзүнүн артыкчылыктарын алып келет, жана сиздин жашооңузга ушундай адаттарды канчалык көп киргизсеңиз, мээңиздин коргоосу ошончолук күчтүү болот.
Илимпоздор эскирген мээ когнитивдик бузулууларга, деменцияга жана Альцгеймер оорусуна көбүрөөк кабылганын узак убакыттан бери аныкташкан. Адамдын чыныгы курагы менен анын мээси кандайча эскиргенинин ортосундагы айырма бул органнын жалпы саламаттыгынын маанилүү индикатору болуп эсептелет.
Изилдөө созулмалы ооруга кабылган катышуучуларга багытталган болсо да, авторлор пайдалуу адаттар мээнин курайышына бардык адамдарга оң таасир көрсөтүшү мүмкүн экенин баса белгилешет.
Ошентип, жаш мээнин сырлары кымбат процедураларда же таблеткаларда эмес, күнүмдүк жөнөкөй чечимдерде: жетиштүү уктоодо, жакындар менен байланышта, өмүргө оптимисттик көз карашта жана стрессти жеңүү жөндөмүндө жатат.
