Кыргыздардын көчмөн тамагы боюнча макал-лакаптар, ырым-жырымдар жана тыюулар

Элдин жаны! Ар бир мисал чыныгы маржан, элдин аң-сезиминин тереңдигинен алынган жана убакыттын өтүшү менен жылтыратылган.

Кыргыз көчмөндөрүнүн цивилизациясы биз үчүн, алардын урпактары жана мурасчылары үчүн чыныгы акыл-эс булагы, моралдык принциптердин казынасы болуп саналат. Бүгүнкү күнү биз үчүн көп нерсени калыбына келтирүү жана бизге мураска калган байлыкты сактоо абдан маанилүү. Анткени көптөгөн уламыштар, легендалар, мисалдар жана тыюулар элдин философиясы, моралдык манифести болуп саналат. Биз сиздерге тамак-ашка арналган кээ бир нерселерди сунуштайбыз. Алардын ичинде философия, тарбия, моралдык принциптер жана көчмөн тамак-ашына байланыштуу тыюулар камтылган.

Кош келиңиздер, конокто болбосо, нан жебей кетүү күнөө.
Эгер конок сиздин үйгө кирсе, демек, анын менен бакыт келет.
Канча бут болсо, ошончо бактылуулук.
Жакшылык кыл, ал жакшылык менен кайтып келет.
Кичүүлөрдүн улуулардан мурда тамакка киришүүсү туура эмес.
Биткен идиштен тамак жешке болбойт.
Нан сураганга каршы чыгуу чоң күнөө.
Сүттүн калдыктарын жерге төгүүгө болбойт, болбосо сиырдын эмчеги бошойт.
Эгер ашканада жеп, тойгончо жесең, досуң менен тамакты бөлүшкөнүң жакшы.
Эгер балаңыздын тиштери чыкса, жутулган тамак ага жарабайт.
Жаман аялдын казаны тешик, жаман эркектин бычагы кургак.
Кымызды ичкиси келгенге куюп бер, кызды болсо, үйлөнгүсү келгенге бер.
Тек гана тамак бергениң менен, эттин маанисин түшүнбөйсүң, аны кесип, майдалап баштаган адам түшүнөт.
Кымыз адамга кан берет, эт адамга жашоо берет.
Эгер жайытта көп мал болсо, анда дасторкон толо болот.
Кичинекей айран тамчысынын өзү чоң казанда сүттү кычкылдатат.
Ашказаны ач адам урушчаак, арык кой жаман.
Тамакты түшүнбөгөн адам, үй ээсин уят кылат.
Башкалардын конокчулугуна кызганба.
Даярдалган тамакты таштап кетпе.
Нанды айлантпа.
Таңкы тамакка көңүл бур.
Аксакал сунуштаган устуканды урматтап алып, кешиктей жеп ал.
Жатып жебе.
Тамакта орточо бол.
Адамдар тойгонго эмес, тамактын сиңирилишине кубанат.
Сени чакырганда бар, чакырылбай барба.
Эгер тамак берилсе, кичине-кичинеден жеп ал.
Эгер бал менен жегиң келсе, арайдын чагуусун чыда.
Саламат денеде саламат рух болот.
Тамакка ашыккан адам ашказанын күйгүзөт.
Эгер жесең, акыл менен жегин.
Ачка адамдын ойлору кедей болот.
Эгер тамак сага арналбаса, ага үмүт кылба.

КЫРГЫЗ КУШТУКТАРЫ